Geschiedenis marine
Nederland is sinds jaar en dag een maritieme handelsnatie. De marine beveiligt al eeuwen het Nederlandse zeegebied, kustgebieden, havens en scheepvaartroutes. In het bijzonder beschermt de marine de internationale handelsvloot. Ook in de huidige tijd beschermen vloot en mariniers nog altijd Nederlandse koopvaardijschepen tegen piraterij. Verder speelt de marine een belangrijke rol op het gebied van maritieme vernieuwing.
Begin van de marine
Sinds 8 januari 1488 heeft Nederland formeel permanent een georganiseerde zeemacht. Toen besloot de Habsburgse keizer Maximiliaan I tot de Ordonnantie op de Admiraliteit. Hij had in die periode feitelijk de macht over de Nederlanden. Ruim 3 eeuwen later gaf Koning Willem I de marine een koninklijke status. Dat was in 1813.
17e en 18e eeuw
In de 17e en 18e eeuw opereerde de marine vooral in Europese wateren. Het verdedigde de onafhankelijkheid van de Republiek. En beschermde de vissersvloot en handelsvloot tegen piraten en aanvallen door vijandige schepen.
De taken van de Nederlandse marine pasten zich sinds die tijd steeds aan de (inter)nationale veiligheidssituatie aan.
19e en 20e eeuw
Vanaf de 19e eeuw tot aan de Tweede Wereldoorlog was het grootste deel van de Koninklijke Marine actief in Nederlands-Indië. Dit veranderde nadat Nederlands-Indië in 1949 onafhankelijk werd. De marine vertrok in 1962 ook uit Nederlands Nieuw-Guinea. Voortvloeiend uit eerdere internationale samenwerking ging het krijgsmachtdeel na de Tweede Wereldoorlog voortdurend samenwerken in NAVO-verband. NAVO-eskaders beveiligden scheepvaartroutes op de Atlantische Oceaan en in de Middellandse Zee. Gezamenlijk ging de vloot de strijd aan tegen de onderzeebootdreiging vanuit de landen van het Warschaupact.
Na val Berlijnse Muur
In 1989 viel de Berlijnse Muur en in 1991 kwam een einde aan het Warschaupact. Daarmee verdween de militaire dreiging van Oost-Europese communistische landen gericht op de westerse kapitalistische landen. De Nederlandse regering bekeek opnieuw wat de rol moest zijn van de krijgsmacht.
De belangrijkste taken werden:
- verdedigen van Nederland, inclusief het Caribisch gebied. En van de landen die bondgenoot zijn;
- beschermen van de internationale rechtsorde;
- ondersteunen van civiele overheden, binnen en buiten Nederland. Bijvoorbeeld door hulp bij rampenbestrijding, vredeshandhaving en opbouwwerk.
Marine werkt wereldwijd
Ook de Koninklijke Marine paste zich aan deze taken aan. Marineschepen kunnen wereldwijd militairen en materieel vervoeren en inzetten. Omdat 90% van alle landen ter wereld grenst aan zee, kan de marine bijna ieder operatiegebied ongehinderd naderen. Voor het gebruik van de open zeeën is namelijk geen toestemming nodig van andere landen. Marineschepen dienen daarom ook als drijvende bases voor helikopters en landingsvaartuigen. Verder zijn ze bij uitstek inzetbaar als logistiek steunpunt en als communicatiecentrum.