Multipurposefregat (M-fregat)

De marine heeft 2 multipurposefregatten (M-fregatten) voor oppervlakteoorlogsvoering op zee en onderzeebootbestrijding. Ook kunnen de schepen zichzelf verdedigen tegen dreigingen vanuit de lucht.

Het kan dat actuele informatie nog niet is toegevoegd op deze pagina.

Lees ook: Nieuwe Anti Submarine Warfare fregatten uitgerust met moderne kanonnen (20 juli 2023) Defensie in zee met bouwers nieuwe Anti Submarine Warfare fregatten (29 juni 2023), Nieuwe Anti Submarine Warfare fregatten vanaf 2029 in de vaart (3 april 2023) en Operationele vaarperiode Zr.Ms. Van Speijk voortijdig beëindigd (22 april 2021)

Specificaties

waterverplaatsing: 3.300 ton
lengte: 122 meter
breedte: 14,4 meter
diepgang: 6,2 meter
snelheid: 29 knopen
voortstuwing:
- 2 Rolls Royce (Spey 1A) gasturbines (33.800 pk totaal)
- 2 Stork-Werkspoor diesels (9.790 pk totaal)
bemanning: 150-160
bewapening:
- 76mm-kanon Oto Melara;
- Harpoon antischeepsraket (AGM-84);
- Mark 46-torpedo’s;
- Mark 48-verticaal lanceersysteem voor NATO Sea Sparrow Missiles (Rim 7-radargeleide luchtdoelraketten);
- Goalkeeper-snelvuurkanon voor nabij verdediging;
- NH90-maritieme gevechtshelikopter.
In gebruik bij: Koninklijke Marine

Zr.Ms. Van Speijk vuurt een NATO Sea Sparrow Missile af tijdens een oefening voor de Noorse kust, februari 2014.

Bewapening

De multipurposefregatten hebben een uitgebreid wapenarsenaal. Dit om bijvoorbeeld vijandelijke schepen uit te schakelen en om zichzelf te verdedigen tegen uiteenlopende dreigingen vanuit de lucht. Het 76mm-snelvuurkanon op het voordek kan met verschillende soorten munitie voor een groot aantal taken worden ingezet. Van scheeps- en vliegtuigbestrijding tot het ondersteunen van landoperaties.

Vanuit het Mark 48-verticale lanceersysteem kunnen 16 NATO Sea Sparrow Missiles worden gelanceerd. Het lanceersysteem voor de radargeleide luchtdoelraketten bevindt zich aan de achterzijde naast het helikopterdek. Hiermee kunnen onder alle weersomstandigheden en tot grote hoogte vliegtuigen en antischeepsraketten worden uitgeschakeld.

De Harpoon antischeepsraketten voor de middellange afstand worden verschoten vanuit 8 schuin geplaatste lanceerbuizen op het middenschip. Deze ‘fire and forget’-raketten vliegen naar een vooraf ingesteld gebied, om daar hun eigen radar in te schakelen en zelfstandig het doel aan te vallen. En dan zijn er nog de 4 lanceerbuizen voor Mark 46-torpedo’s die zowel vijandelijke oppervlakteschepen als onderzeeboten kunnen uitschakelen.

Modernisering

In 2010 startte het Instandhoudingsprogramma M-fregatten (IPM) dat de 2 resterende fregatten volledig inzetbaar maakte tot 2020. Het IPM werd uitgevoerd met België, dat 2 M-fregatten van Nederland had overgenomen. Tijdens het IPM zijn installaties vervangen die niet langer voldeden als het gaat om milieueisen of operationele inzetbaarheid.

Zo hebben de schepen tijdens een update een nieuwe mast gekregen, met uitbreiding van het radarsysteem met Seastar voor oppervlaktesurveillance. Verder is het helikopterdek verlengd voor de komst van de NH90 als boordhelikopter. Ook is sommige communicatieapparatuur vervangen.

Tijdens opvolgende periodes van het Benoemd Onderhoud (BO) is de operationele levensduur van de M-fregatten verder verlengd. De M-fregatten kunnen nu mee tot in ieder geval halverwege de jaren '20, wanneer de M-fregatten zullen worden vervangen door ASW-fregatten.

Systemen

Ter zelfverdediging hebben de fregatten een radarmisleidingssysteem dat ze minder goed zichtbaar maakt op de radar.
De schepen zijn uitgerust met een onder water voortgesleepte hydrofoon. Deze is bestemd voor het opsporen van onderzeeboten. Het bestrijden van onderzeeboten is een belangrijke taak van de M-fregatten.
Bij de M-fregatten is de bewaking en bediening van de mechanische systemen grotendeels geautomatiseerd. Onder normale omstandigheden vaart het schip met een onbemande machinekamer. De bediening vindt plaats door 1 persoon met behulp van een aantal beeldschermen.

Eigen ontwerp

Het ontwerp van de M-fregatten is in eigen beheer bij de Koninklijke Marine gemaakt, in nauwe samenwerking met bouwwerf De Schelde in Vlissingen en ontwerpbureau Nevesbu. Bij het ontwerp zijn voor het eerst stealth-technieken toegepast, zoals de schuine wanden van het brugdeel. Verder is veel aandacht besteed aan de verzorging en de voorzieningen voor de opvarenden. Er is meer privacy en het comfort is sterk verbeterd.

Karel Doormanklasse

M-fregatten worden ook wel als de Karel Doormanklasse aangeduid. Hr.Ms. Karel Doorman werd als eerste M-fregat in gebruik genomen. De klasse telde 8 schepen, alle vernoemd naar bekende Nederlandse zeeofficieren. De overgebleven fregatten zijn:

Zr.Ms. Van Speijk (F828, 1995 in dienst)
Zr.Ms. Van Amstel (F831, 1993 in dienst)

De overige 6 M-fregatten zijn verkocht aan België, Chili en Portugal:

Hr.Ms. Abraham van der Hulst, december 2005 overgedragen aan Chili;
Hr.Ms. Karel Doorman, maart 2007 overgedragen aan België;
Hr.Ms. Tjerk Hiddes, april 2007 overgedragen aan Chili;
Hr.Ms. Willem van der Zaan, april 2008 overgedragen aan België;
Hr.Ms. Van Nes, januari 2009 overgedragen aan Portugal;
Hr.Ms. Van Galen, januari 2010 overgedragen aan Portugal.

Inzet

De M-fregatten zijn veel ingezet voor de NAVO-vlootverbanden Standing NATO Maritime Group 1 (SNMG1 ) en SNMG2. De schepen zijn ook actief geweest voor noodhulp, antipiraterij en als stationsschip in het Caribisch gebied.

In 2005 was Zr.Ms. Van Amstel stationsschip in het Caribisch gebied. Nadat orkaan Katrina in de Verenigde Staten voor veel verwoesting had gezorgd, is het schip voor hulp naar New Orleans gevaren.

Tot en met 2018 zijn M-fregatten als stationsschip in het Caribisch gebied ingezet. De laatste keer was Zr.Ms. Van Speijk, in het voorjaar van 2018. Hierna hebben de patrouilleschepen van de Hollandklasse deze taak overgenomen.

Begin 2019 deed Zr.Ms. van Speijk mee aan de oefening Joint Warrior. In het najaar was het fregat onderdeel van Standing NATO Maritime Group 1. Het schip deed toen onder meer de Amerikaanse oostkust aan. Eind 2021 had Zr.Ms. Van Amstel deze taak, tot en met voorjaar 2022.

In 2022 is Zr.Ms. Van Amstel samen met het luchtverdedigings- en commandofregat Zr.Ms. De Zeven Provinciën onderdeel van de USS Gerald R. Ford Carrier Strike Group.

Vergroot afbeelding