Rehabilitatie voor defensieminister in oorlogstijd in nieuw boek
Het boek ‘De minister en de majesteit – Adriaan Dijxhoorn, minister van Defensie in oorlogstijd’ ligt vanaf vandaag in de boekhandel. In het werk staat Adriaan Dijxhoorn centraal. Hij was de minister van Defensie tijdens de inval van de Duitsers in 1940. Minister Kajsa Ollongren ontving vandaag het eerste exemplaar van het boek.
Het is de eerste keer dat er echt diepgravend onderzoek is gedaan naar de rol van Dijxhoorn tijdens de Tweede Wereldoorlog. Er is in het verleden vaak kritisch gekeken naar het toenmalige parlement. Historicus Loe de Jong verweet de leden onder meer ‘noodlottige struisvogelpolitiek’. Dijxhoorn stapte in juni 1941 op, mede door zijn moeizame relatie met koningin Wilhelmina.
Auteur Tobias van Gent – bekend van De Slag om de Schelde - dook in de familiearchieven van Dijxhoorn. Hij concludeerde dat de minister ervoor zorgde dat het Nederlandse kabinet besloot uit te wijken naar Groot-Brittannië. Dat werd destijds als omstreden gezien, maar blijkt een cruciaal besluit te zijn geweest voor de Nederlandse positie in de Tweede Wereldoorlog. Die beslissing is vandaag precies 82 jaar geleden genomen.
Nieuw licht
Ollongren hoopt dat deze informatie een plek zal krijgen in volgende publicaties over de meidagen van 1940. “Het mooie van geschiedenis is dat die nooit ‘voltooid verleden tijd’ is. Op basis van nieuwe informatie, nieuwe bronnen, kunnen we er nieuw licht op werpen of op zijn minst een bepaald aspect beter of vollediger naar voren brengen. Dit boek schetst een intrigerend beeld van het kordate optreden van minister Dijxhoorn.”
Volgens Ollongren wist Dijxhoorn destijds als een van de weinigen in het kabinet de inlichtingen over de dreigende inval wél op waarde te schatten. Hij zorgde ervoor dat de belangrijkste rijkswegen werden versperd en gaf eerder al toestemming om preventief de bruggen over de rivieren Maas en IJssel op te blazen.
De beslissing om met het kabinet Nederland te verlaten, is volgens Ollongren “misschien wel het grootste wapenfeit gedurende zijn ministerschap. Het boek laat onder meer zien hoe moeilijk het is om in zo’n situatie koel te blijven en het overzicht te houden. Je hebt dan mensen nodig die visie hebben en knopen weten door te hakken. Het optreden van minister Dijxhoorn, zeker in die meidagen van 1940, is wat mij betreft een inspirerend voorbeeld.”
Informatie
Het 464 bladzijdes tellende ‘De minister en de majesteit – Adriaan Dijxhoorn, minister van Defensie in oorlogstijd’ is verschenen bij Boom uitgevers Amsterdam en kost € 29,90.
ISBN: 9789024446780