IJslands klimaat maakt internationale EOD-oefening extra uitdagend
Zo’n 30 militairen van de Explosieven Opruimingsdienst Defensie (EOD) hebben de afgelopen 2 weken hun vaardigheden en de bijbehorende procedures aangescherpt in het gebruik van EOD-materiaal. Het ging hierbij om geïmproviseerde en conventionele explosieven op het land en op het water. Dit deden ze met internationale partners uit 16 NAVO-landen en andere bondgenoten tijdens de jaarlijkse oefening Northern Challenge op IJsland.
Vanuit Nederland ging het om een grondgebonden EOD-team, een duaal inzetbaar team van de maritieme EOD en een team assault engineers van het Korps Mariniers. Naast de Nederlanders waren er teams uit onder meer België, Denemarken, Groot-Brittannië, Litouwen, Nieuw-Zeeland, Noorwegen en de Verenigde Staten. Het internationale karakter biedt de mogelijkheid om de onderlinge samenwerking te verbeteren en nieuwe partnerschappen op te bouwen.
Horizontale regen, hagel en sneeuw
De klimatologische en geologische omstandigheden maken IJsland tot een uitdagende trainingslocatie volgens senior opleider-trainer counter-IED Erik, tevens adjudant van de mariniers: “Het is hier echt four-seasons-in-one-day. Horizontale regen, hagel en sneeuw kunnen ineens omslaan naar strak blauwe lucht waarbij je staat te zweten.” Omstandigheden die je niet overal vindt, maar die cruciaal zijn ter voorbereiding op de verdediging van NAVO-grondgebied.
De 32 deelnemende teams voerden iedere dag 2 à 3 trainingsopdrachten uit. De zoekopdrachten en/of het onschadelijk maken van improvised explosive devices (IED’s) werd moeilijker naarmate de oefening vorderde. Zogenoemde directing staff & exercise control teams plaatsten de IED’s, informeerden de teams over het scenario en evalueerden de sterke en zwakke punten van de aanpak.
Liever ontmantelen dan detoneren
Zoekteams gaven hun bevindingen door aan de EOD-teams. Dit was meestal een team uit een ander land. “Deze overdracht was ook een uitdaging”, legt Erik uit. “De werkwijze verschilt per land en daarnaast kan een taalbarrière zorgen voor misverstanden. Je moet dus goed doorvragen om ervoor te zorgen dat de ontvangende partij jouw bevindingen juist overneemt. Elk foutje kan leiden tot detonatie van de IED.”
Het onschadelijk maken van een IED kan op meerdere manieren. Het laten ontploffen van een explosief haalt de directe dreiging weg, maar leidt meestal niet tot het opsporen van een dader. Daarom heeft het de voorkeur dat de teams de IED zo goed mogelijk ontmantelen zodat de dreiging weg is, maar de onderdelen in tact blijven. Dankzij forensisch onderzoek door het Wapen Intelligence Team kan dan mogelijk de maker, leverancier van de ingrediënten of zelfs de financier van de bom worden gevonden.
De oefening vond plaats op verschillende faciliteiten van de Icelandic Coast Guard in Keflavik.