Rapport onderzoekscommissie Brouwer: ‘Grondslag gezocht’
De minister van Defensie heeft zojuist het rapport van de onderzoekscommissie Brouwer naar het Land Information Manoeuvre Centre (LIMC) en de beleidsreactie daarop naar de Tweede Kamer verstuurd. Zij komt daarmee tegemoet aan het verzoek van de Tweede Kamer een onafhankelijk onderzoek naar het LIMC in te stellen.
De commissie heeft een diepgaande analyse uitgevoerd naar de gang van zaken naar de besluitvorming en taakuitvoering van het LIMC. Defensie trekt hieruit belangrijke lessen en gaat met de conclusies en aanbevelingen van de commissie aan de slag. Minister van Defensie Kajsa Ollongren onderstreept dat in een democratische rechtsstaat voor de inzet van de krijgsmacht altijd een juridische grondslag nodig is. Dat is ook een leidend principe binnen de Defensieorganisatie.
Conclusies commissie
- ‘De krijgsmacht zit klem tussen bestaande kaders en nieuwe dreigingen’ en de commissie concludeert dat dit vraagt om ‘aanpassingen van de bestaande kaders’.
- De oorspronkelijke opdracht aan het LIMC past binnen de bijdrage die van de landmacht werd gevraagd bij de aanpak van COVID-19. Maar bij de verbreding van de opdracht van het LIMC heeft de landmacht zich onvoldoende gerealiseerd welke juridische en beleidsproblemen dit opriep.
- Interne adviezen van juristen over het LIMC zijn door leidinggevenden binnen de landmacht onvoldoende serieus genomen. Ook zijn de minister en de secretaris-generaal te laat geïnformeerd over de juridische problemen bij het LIMC.
- Voor de trendanalyses door het LIMC van gebeurtenissen rondom COVID-19 ontbrak de benodigde rechtsbasis (de juridische grondslag) en was daarmee onrechtmatig. Tijdens de afstemming over een regeling Militaire Steunverlening in het Openbaar Belang met de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid is geen initiatief getoond tot het stilleggen van de lopende activiteiten van het LIMC.
Lessen voor de toekomst
Informatiegestuurd optreden is een essentieel onderdeel van een toekomstigbestendige krijgsmacht. Dit omdat betere toegang tot, en gebruik van data en informatie, leidt tot betere besluiten, de effectiviteit van onze operaties in alle domeinen (inclusief cyber) vergroot en de veiligheid van onze militairen beschermt. De 5 lessen voor de toekomst die de commissie presenteert zijn daarom van groot belang, ook om ervoor te zorgen dat informatiegestuurd optreden alleen plaats mag en kan vinden binnen de geldende juridische kaders en met toepassing van de juiste waarborgen.
Defensie gaat nu aan de slag met de conclusies en lessen om verder te werken aan de ontwikkeling van informatiegestuurd optreden, waarborgen te versterken en verder te bouwen aan een toekomstige krijgsmacht.