Ollongren: “Schep voorwaarden om burgerschade in oorlogvoering verder te beperken”
“Ook in toekomstige oorlogvoering moet de bescherming van burgers hoge prioriteit krijgen. Dat vraagt om heldere afspraken”. Hiervoor pleitte minister Kajsa Ollongren gisteravond in New York. Daar sprak ze op Columbia University.
Ollongren erkent dat het risico op burgerschade in gevechtssituaties nooit tot nul is te reduceren. Ook Nederland kent helaas gevallen van burgerslachtoffers. “Dat kan ook de realiteit van inzet zijn, daar moeten we eerlijk over zijn.” Je mag militairen volgens haar ook niet op onmogelijke missies sturen, door zoveel regels op te werpen dat zij hun werk niet meer kunnen doen. “Wat wel kan: de juiste voorwaarden scheppen. Voorafgaand, tijdens én na afloop van missies”, aldus de minister. “Want transparant zijn over je optreden is hierbij ook van groot belang.”
“Dat onderscheidt onze manier van oorlogvoering van degenen die juist burgers en civiele objecten als doel kiezen”, betoogde ze. De bewindsvrouw refereerde aan de Russische president Poetin. Die bombardeert in Oekraïne doelbewust burgerdoelen zoals energiecentrales, ziekenhuizen, flatgebouwen, treinstations en scholen. Ook noemde ze president Assad in Syrië, de Taliban in Afghanistan en het harde regime in Iran. Ollongren: “Voor hen staat het beschermen van onschuldigen niet op de agenda. En zij leggen geen enkele verantwoording af.”
Diepgaande kennis
Aan welke voorwaarden denkt Ollongren bij het beperken van risico’s voor burgers? Ze pleit onder meer voor nog meer aandacht om burgers te beschermen tegen wapeninzet van anderen en de eigen krijgsmacht. Bijvoorbeeld bij het delen van inlichtingen onder bondgenoten of bij het plannen van wapeninzet. Zodat een commandant nog betere keuzes kan maken.
Ollongren: “Inlichtingen moeten natuurlijk niet enkel gaan over de vijand die je wilt verslaan, maar ook over de burger die je wilt beschermen. Denk aan informatie over schoolgebouwen, ziekenhuizen of vitale infrastructuur. Dat vergt diepgaande kennis over de omgeving waarbinnen je wapeninzet pleegt. Daar kunnen we samen met onze partners nog verdere stappen in zetten.”
Strategisch doel
Betere bescherming van burgers bij eigen militair optreden dient een strategisch doel, aldus Ollongren. "Het is in het belang van de veiligheid van de troepen, in het belang van de veiligheid van burgers en in het belang van een succesvolle missie."
Ook na afloop van missies rest een taak, stelt ze. Namelijk transparantie over de inzet van wapens. Ze benadrukte dat Nederland al vergaande stappen heeft gezet in openheid. Bijvoorbeeld door als enige land met terugwerkende kracht meer vluchtinformatie vrij te gegeven over onze bijdrage aan de luchtcampagne in de strijd tegen ISIS. “Zo leggen we verantwoording af.”
Nieuwe technologieën
De ontwikkeling van nieuwe technologieën brengt op dit vlak ook nieuwe uitdagingen met zich mee. Denk aan artificial intelligence, onbemande (gedeeltelijk) autonome systemen of dual-use satellietsystemen. Die vragen volgens Ollongren ook om nieuwe afspraken. “Maar”, stelt ze, “we moeten zowel de risico’s onderkennen als de kansen van voortschrijdende technologie benutten. Ook als we kijken naar de bescherming van burgers en hun omgeving. Het is onze plicht om ons op deze manier voor te bereiden voor de oorlog van morgen. Waarbij we lering trekken uit de conflicten van vandaag.”
Werkbezoeken
Ollongren is deze hele week in de Verenigde Staten. Ze gaat onder meer naar Sheppard Airforce Base in Texas en Fort Novosel in Alabama. Op beide bases krijgen Nederlandse vliegers hun opleiding. Ook staat een bezoek aan het NATO Allied Command Transformation in Norfolk op het programma. Dit orgaan binnen de NAVO houdt zich onder meer bezig met de capaciteitsdoelstellingen van de lidstaten.