Weekoverzicht Defensieoperaties
Zr.Ms. Karel Doorman heeft de eerste bevoorrading op zee uitgevoerd voor operatie Aspides in de Rode Zee. Het logistiek ondersteuningsschip leverde brandstof aan het Italiaanse marineschip Virgino Fasan. Die kon daardoor zijn missie voorzetten. Een overzicht van Defensieoperaties in de week van 15 tot en met 21 mei 2024.
Rode Zee
Aspides heeft als doel de veiligheid en vrije doorvaart in het gebied te bevorderen. De Rode Zee is namelijk een cruciale scheepvaartroute tussen het Suezkanaal en de Indische Oceaan. Houthi-rebellen bestrijden er koopvaardijschepen met raketten en drones.
De Karel Doorman voorziet de internationale militaire vloot die deze schepen begeleidt van brandstof. Ook biedt het logistieke ondersteuningsschip medische capaciteit. Defensie draagt verder met 2 stafofficieren bij aan de door de Verenigde Staten geleide operatie Prosperity Guardian. Die heeft hetzelfde doel als Aspides.
Zr.Ms. Tromp
Het recht op vrije doorvaart geldt ook in de Indo-Pacific. Dat belang onderstreept Zr.Ms. Tromp daar met zijn aanwezigheid. Vrije doorvaart is van cruciaal belang voor de wereldeconomie.
Het luchtverdedigings- en commandofregat meerde eerder af in het Indonesische Jakarta waar diplomatieke banden zijn aangehaald. Daarna oefende Zr.Ms. Tromp met de Indonesische marineschepen KRI Kapitan en KRI Kurau. Zr.Ms. Tromp vaart nu verder door de Zuid-Chinese Zee en bezoekt meer landen in de regio als onderdeel van de reis Pacific Archer. Hierin benadrukt de marine het belang van maritieme veiligheid en stabiliteit in de regio.
Litouwen
In Litouwen is het veiligstellen van huizen getraind. Met onder meer het gebruik van explosieven verschaften militairen zich toegang tot de panden. Die zuiverden ze vervolgens door elke kamer zorgvuldig te doorzoeken.
Er vielen ook ‘gewonden’. Ze werden behandeld en afgevoerd door militair medisch personeel. Vechten in verstedelijkt gebied is complex en vereist veel tactisch inzicht. Oefenen is essentieel om militairen voor te bereiden op reële situaties.
Nederland draagt in Litouwen sinds 2017 bij aan de vooruitgeschoven aanwezigheid (enhanced Forward Presence) van de NAVO. Defensie levert momenteel 270 tot 300 militairen. De internationale troepenmacht is in het land om te laten zien dat de NAVO hier paraat staat en solidair is met de Litouwse bevolking.
Irak
Nederland draagt bij aan de NAVO-missie in Irak (NMI) met onder meer 3 Chinook-transporthelikopters. De toestellen worden ingezet voor bevoorrading en verplaatsing van adviseurs, eenheden en materieel. Het bijbehorend luchtmachtdetachement bestaat uit 120 militairen.
Verder is een ongeveer 110-koppige eenheid van 11 Luchtmobiele Brigade samen met Spanje verantwoordelijk voor de force protection binnen de NMI. De compagnie beveiligt in en rond Bagdad militaire en civiele adviseurs.
NMI is bedoeld om de veiligheid en stabiliteit in Irak te versterken en terroristische dreiging te verminderen. Dat gebeurt door het trainen, adviseren en assisteren van de defensie- en veiligheidssector. In de staf werken 5 Nederlandse militairen en 5 medewerkers van Buitenlandse Zaken als adviseur.
In het Iraakse Erbil werken nog 5 Nederlandse militairen als adviseur voor de Koerdische strijdkrachten in de strijd tegen ISIS. Zij zijn onderdeel van operatie Inherent Resolve. Aan het hoofdkwartier van deze missie zijn 3 stafofficieren toegevoegd: 1 in Koeweit en 2 in Bagdad.
Een National Support Element ondersteunt de Nederlandse bijdragen in Bagdad, Erbil en op Al Asad Airbase.
Midden-Oosten
Vanwege het conflict tussen Hamas en Israël staat een luchtmachtdetachement voor humanitaire hulp of eventuele evacuaties paraat in Nederland. Dat geldt ook voor eenheden van de mariniers en de luchtmobiele brigade.
In Libanon was een Defensieteam vanwege de spanningen in het zuiden en in het noorden van Israël. De militairen boden de Nederlandse ambassade in Beiroet een helpende hand als de veiligheidssituatie in Libanon daarom vroeg. Een team van Defensie ondersteunde ook de ambassade in het Egyptische Caïro. Deze inzet is inmiddels beëindigd.
10 Nederlandse militairen werken al langer als waarnemer in de grensgebieden tussen Israël en Libanon en Israël en Syrië. Dit doen ze voor de United Nations Truce Supervision Organization (UNTSO). Voor UNTSO zijn nog 2 militairen geplaatst op het hoofdkwartier in Jeruzalem.
Een Nederlandse genderadviseur werkt voor de United Nations Interim Force in Lebanon (Unifil) op het hoofdkwartier in het Libanese Naqoura.
In Jeruzalem en Ramallah zijn 6 Nederlanders betrokken bij de United States Security Coordinator (USSC). Het gaat om 2 burgers en 4 militairen. De missie richt zich op het professionaliseren van de Palestijnse veiligheidssector. USSC probeert bij te dragen aan de levensvatbaarheid van een stabiele Palestijnse staat. De VS coördineert de missie.
Trainingen Oekraïense militairen
Binnen operatie Interflex geven Nederlandse trainers Oekraïense rekruten in het Verenigd Koninkrijk een basisopleiding. Dat gebeurt op grote schaal. De Oekraïense militairen krijgen onder meer les in tactisch optreden, schieten, wapenkennis en het omgaan met explosieven. Na het 5 weken durende traject vertrekken zij naar het front.
11 Nederlandse F-16-gevechtsvliegtuigen doen dienst in het F-16-trainingscentrum in Roemenië. De toestellen zijn bedoeld om Oekraïense en Roemeense vliegers op te leiden.
Zo’n 150 militairen van de luchtmobiele brigade trainen Oekraïense eenheden in Duitsland. Dat gebeurt onder de vlag van de Europese trainingsmissie EUMAM. Wapenhandelingen, optreden in verstedelijkt gebied en commandovoering staan hierbij centraal. Defensie levert voor EUMAM 1 officier aan het hoofdkwartier in Brussel. Voor de missie werken verder 6 militairen bij het Special Training Command in het Duitse Strausberg en 1 in het Poolse Zagan. Deze officier werkt bij het Combined Arms Training Command.
Daarnaast levert Nederland enkele militairen voor het hoofdkwartier van de Amerikaans geleide Security Assistance Group Ukraine (SAG-U) en voor het International Donor Coordination Centre (IDCC) in het Duitse Wiesbaden. Hierbij wordt samengewerkt met vooruitgeschoven logistieke werklocaties in het Poolse Rzeszow, waar ook enkele Nederlandse militairen werken.
Verdediging NAVO-verdragsgebied
De krijgsmacht stelt schepen, landmachteenheden en vliegtuigen beschikbaar voor de eerste hoofdtaak van Defensie: bondgenootschappelijke verdediging van het NAVO-verdragsgebied.
Lopende operaties buitenland:
- Een ongeveer 150-koppige compagnie mariniers levert in Bosnië en Herzegovina een bijdrage aan de EU-missie EUFOR Althea. De eenheid heeft meerdere taken: van patrouilles tot ‘crowd and riot control’, en als snelle reactie-eenheid om ergens in het land steun te verlenen. Ook werken 6 Nederlandse stafofficieren en een inlichtingenteam in het land. Zij leveren een bijdrage aan het hoofdkwartier van EUFOR Althea, om de missie goed aan te sturen.
- Met 3 Nederlandse MQ-9 Reapers in Roemenië verzamelt de luchtmacht informatie aan de oostflank van het NAVO-gebied. Zo’n 40 militairen zijn met de MQ-9’s gestationeerd op een militaire basis in de Roemeense gemeente Luna. Zij zorgen voor het onderhoud en de bewaking van de onbemande toestellen en de benodigde verbindingen. Het besturen van de vliegtuigen gebeurt vanaf Vliegbasis Leeuwarden. Daar wordt ook de verzamelde informatie verwerkt.
- Zr.Ms. Groningen is stationsschip in het Caribisch gebied. De taken zijn onder meer ondersteuning van de Kustwacht Caribisch Gebied, humanitaire hulverlening en het uitvoeren van antidrugsoperaties.
- België en Nederland voeren het commando over de European Maritime Awareness in the Strait of Hormuz (EMASoH). De missie richt zich op het verminderen van de spanningen in de Golfregio. Door een beeld op te bouwen van wat er gebeurt, draagt de operatie ook bij aan een veilige doorvaart voor civiele schepen.
- Nederlandse militairen leveren ook een bijdrage aan diverse hoofdkwartieren en vooruitgeschoven posten van missies. De geüniformeerden zijn individueel uitgezonden naar het Spaanse Rota (European Union Naval Forces), Bahrein (Combined Maritime Forces), Kosovo (European Union Rule of Law Mission in Kosovo) en Qatar (Operation Inherent Resolve).
Operaties/acties binnenland:
- De Explosieven Opruimingsdienst Defensie vernietigde 44 explosieven in het hele land.
- De bewaking van het luchtruim van Nederland gebeurt 24/7 door de luchtgevechtsleiding vanaf Air Operations Control Station Nieuw Milligen. Voor de beveiliging van de hele Benelux wordt gebruikgemaakt van afwisselend Nederlandse en Belgische straaljagers. Op dit moment ligt de taak bij Nederland.
- Defensie draagt bij aan de opvang van Oekraïense en Afghaanse vluchtelingen en asielzoekers uit andere landen. Dat gebeurt in Zeist en op Legerplaats Harskamp in Ede.