Medailles voor hulpverlening bij rampen en voor voorkomen van oorlog op Balkan
Te hulp geschoten om Nederlanders te evacueren uit Soedan, overlevenden te zoeken in Turkije na de grote aardbeving en gewonden naar ziekenhuizen te verplaatsen. Hierbij waren 270 mensen betrokken: onder anderen van de brandweer, politie, medisch personeel en militairen. Plaatsvervangend Commandant der Strijdkrachten viceadmiraal Boudewijn Boots blikte vandaag terug op hun inzet van vorig jaar en reikte hen de Herinneringsmedaille voor Humanitaire Hulpverlening bij Rampen uit. Dat gebeurde in de evenementenhal in Gorinchem.
Hier kregen verder zo’n 60 militairen de Herinneringsmedaille Internationale Missies voor deelname aan de European Union Force Althea. Die is bedoeld om de stabiliteit in de westelijke Balkan te bewaken. Mariniers voerden daarvoor opdrachten uit in Bosnië en Herzegovina.
Boots stond eerst stil bij de hulpverleners. “Soms met gevaar voor eigen leven en veiligheid en altijd met een zekere mentale impact.”
Verwoestende aardbeving
Dat was zeker het geval na de verwoestende aardbeving die Turkije en Syrië op 6 februari 2023 trof. Volgens Boots was direct duidelijk dat Turkije alle hulp kon gebruiken. Dus ging het 65 mensen tellende Urban Search And Rescue-team er heen.
“Dit USAR-team belichaamt voor mij de kracht van eenheid en samenwerking. Een goed op elkaar ingespeelde mix van mensen en middelen. Hulpverleners vanuit veiligheidsregio’s, politie, brandweer, ambulancediensten, maar ook militairen en laten we vooral de 8 speurhonden niet vergeten. Om 4:00 uur ’s ochtends waren er de eerste telefoontjes. Nog diezelfde avond vlogen jullie bepakt en bezakt naar het rampgebied.”
Tragiek
Aangekomen in Antakya bleken de schaal van de verwoesting en het aantal slachtoffers in de stad ongekend. Het team ging aan de slag onder de dreiging van naschokken en coördineerde gelijktijdig de inzet van alle 90 internationale teams in het rampgebied. Dat was niet alles, weet Boots. “Jullie moesten moeilijke keuzes maken. Hulpverlenen zit jullie in het bloed. Dan wil je iedereen helpen en niet moeten kiezen. Deze tragiek maakte het zwaar, terwijl jullie maar liefst 12 mensen levend onder het puin vandaan haalden.”
Zwaargewonde slachtoffers
De complete verwoesting maakte behandeling van zwaargewonde slachtoffers ter plekke onmogelijk. “Die moesten naar ziekenhuizen in Ankara en Istanbul en ook daarbij was een deel van de decorandi hier betrokken.” Een C-130 Hercules en een medisch team hielpen met de zogenoemde aeromedical evacuation. De vraag om hulp was enorm. “Train je normaal op het vervoer van 6 gewonden op stretchers, nu moesten dat er 30 zijn. Toch deden jullie het. Door te werken met een dag- en een nachtcrew konden jullie binnen 20 minuten na een hulpverzoek airborne zijn.”
Evacuatievluchten uit Soedan
Hetzelfde luchtmacht-squadron werd vorig jaar april ook ingezet voor de evacuatievluchten uit Soedan. “Met de 2 beschikbare toestellen gingen jullie de uitdaging aan. Zonder satellietcommunicatie en met beperkingen qua brandstof vanwege missende externe brandstoftanks bij één toestel.
Dat laatste betekende een serieuze uitdaging met de uitvalsbasis helemaal in het zuiden van Jordanië en zware gevechten in de Sudanese hoofdstad Khartoum. Daar waar jullie mensen moesten ophalen”, zegt Boots daarover. Er werden creatieve oplossingen voor de uitdagingen bedacht en uiteindelijk werden er 300 mensen veilig uit het door burgeroorlog verscheurde land gehaald.
Boots eindigde zijn verhaal met de inzet in Bosnië en Herzegovina waar conflict nog altijd onder het oppervlak sluimert.
De-escalerend optreden
100 mariniers handhaafden de rust en peilden voortdurend de stemming in de samenleving. Daarvoor voerden ze vele patrouilles uit en spraken talloze burgers. Wat Boots betreft laat de zichtbaarheid van “onze professionele mariniers de mensen in deze regio zien dat we betrokken zijn en de-escalerend kunnen optreden.”
Van een van de commandanten hoorde Boots dat het geen typische mariniersmissie was. Dat zijn mannen soms liever iets meer ‘kinetische spanning’ hadden gehad. Boots: “Toch was het mooi, interessant en bovenal heel erg relevant!” Sprekend was dat iemand zei dat het daar zonder jullie oorlog zou zijn. Dat is precies waar we het voor doen.