“De inslagen gaven hem een goed gevoel”
Interview met Dre Nagtegaal
Opa diende als: korporaal stoker op Hr.Ms. Flores bij de marine.
Ik dien als: adjudant opleidingen bij het Korps Commandotroepen.
Een rumoerig afscheid
“Mijn moeder zei dat opa machinist was, omdat hij altijd in de machinekamer zat van het schip. Opa was echter korporaal stoker op Harer Majesteits Flores. Voor de Tweede Wereldoorlog voer de Flores in de wateren van de Oost bij Nederlands-Indië. Ik heb nog een brief uit ’35 die opa verstuurde vanuit Soerabaya. Toen de spanningen in Europa hoog opliepen in ’39 werd de Flores teruggehaald naar Nederland. Het schip kwam te liggen in de haven van Vlissingen. Daar woonde opa met zijn gezin in een klein huisje.
“Meer dan 5 jaar duurde het voordat opa weer werd herenigd met zijn gezin.”
Op 7 mei 1940 werd opa’s verlof ingetrokken en een aantal dagen nadat de Duitsers Nederland binnenvielen, vertrok de Flores naar Engeland. Mijn moeder had het altijd over een rumoerig afscheid, omdat er veel vliegtuigen over hun heen vlogen toen ze op de kade stonden te zwaaien. Meer dan 5 jaar duurde het voordat opa weer werd herenigd met zijn gezin.”
“Gewoon bezig zoals anders”
Via de videochat vanuit de werkkamer van zijn vrouw spreek ik adjudant Dre Nagtegaal. Hij werkt bij de elementaire opleiding van het Korps Commandotroepen. “We zijn gewoon bezig zoals anders. Wel met aanpassingen vanwege de coronamaatregelen, maar ik verveel me niet”. Dre vertelt over de creatieve oplossingen die ze moeten verzinnen om de opleidingen door te laten gaan. Eigenlijk zou hij op uitzending gaan naar Afghanistan, maar door de ontwikkelingen in het Midden-Oosten en de coronacrisis gaat dat niet door. Gelukkig geeft dit ons de kans om Dre te spreken en het verhaal van zijn opa te delen.
Careful what you wish for
“In 1e instantie was niet duidelijk wat ze moesten doen in Engeland. Van de konvooitaken die ze in ’41 op zich namen, werden de bemanningsleden niet enthousiast. ‘Super saai’, vertelde opa, en sommige bemanningsleden dachten zelfs aan ontslag. Maar careful what you wish for, want in ’43 voeren ze toch uit. Niet dat ze van tevoren wisten waarheen, maar dat is heel gebruikelijk.
“Je weet ook wel dat als dat schip begint te zinken dat je nooit meer op tijd bovendeks komt.”
Ze koersten richting Italië en ondersteunden er de Amerikaans-Britse landing met beschietingen op de kust van Sicilië. Ze zijn daar gelukkig goed weggekomen, hoewel ze toch een paar near misses hadden. Een Italiaanse bommenwerper stortte vlak naast de Flores neer. Zoiets moet wat met je doen onderin dat schip. Ze kregen alleen iets te horen via de intercom. Maar ze wisten ook wel dat als het schip begint te zinken ze nooit meer op tijd bovendeks zouden komen.
Bloed kruipt waar het niet gaan kan
Ik weet nog dat opa graag schilderde. Toen ik heel jong was, schilderde hij een schip op een glasplaatje. Ik dacht altijd dat dat de Flores was, maar het bleek de Java te zijn. Op dat schip is de broer van mijn vader overleden toen het tot zinken werd gebracht in de Oost. Ik heb nooit begrepen waarom opa van mijn moeders kant dat schip schilderde, maar het is wel heel toevallig.
Binnen mijn moeders familie zaten veel marinemensen, waarschijnlijk omdat ze uit Rotterdam kwamen. Van jongs af aan wilde ik ook beroepsmilitair worden. Na school ging ik het liefst gelijk de dienst in, maar mijn moeder en de Defensiewerver vonden dat ik eerst maar verder moest leren. Mijn dienstplicht vervulde ik wel bij het Korps Mariniers. Mijn moeder zei altijd dat opa zich waarschijnlijk zou omdraaien in zijn graf. De vloot en het Korps Mariniers ging in die tijd niet goed samen.
Na mijn dienstplicht wilde ik blijven, maar dat kon alleen in kort dienstverband. Dat zag ik niet zitten. Toch zal het bloed bij mij gekropen hebben waar het niet gaan kon, want na 2 jaar meldde ik mij weer aan. Dit keer bij het Korps Commandotroepen. Zelf ben ik opgegroeid in Roosendaal met veel commando’s om mij heen en die mannen waren als ooms voor mij.
“Korps Mariniers? Opa zou zich omdraaien in zijn graf.”
Opa heb ik helaas maar kort mee mogen maken. Als ik aan hem en de broer van mijn vader denk, dan realiseer ik mij dat ze een ontzettende reislust en drang naar avontuur gehad moeten hebben. Je gaat niet voor niets bij de marine. In die tijd zag je niet veel van de wereld en zij wilden waarschijnlijk meer gezien hebben dan alleen die Zeeuwse kust. Dat gevoel herken ik bij mijzelf.
Strijden voor vrijheid
Vroeger dacht ik tijdens mijn uitzendingen niet veel na over vrijheid, maar nu ik wat ouder word begint dat steeds meer te komen. Het gevoel dat we die vrijheid moeten beschermen. Dat we kunnen zeggen wat we willen en niet over onze schouder hoeven te kijken als we een discussie hebben gehad. Daar doe je het voor. Hopelijk kunnen mijn kinderen dan ook blijven leven zoals ze nu leven en kan mijn zoon het estafettestokje van mij overnemen als hij in dienst gaat.
“Ze verjoegen de Duitse bezetter om weer bij het gezin te komen.”
Of opa op die manier met vrijheid bezig was weet ik niet. Ik denk wel dat hij tijdens D-Day daarbij stil stond. Tijdens de bestorming van Normandië ondersteunde de Flores de Engelsen door beschietingen uit te voeren op de bunkers van Gold Beach. Opa is toen bovendeks gekomen, omdat er motorisch op dat moment niet veel te doen was. Hij vertelde dat de inslagen die hij zag hem een goed gevoel gaven. Daar moet hij zich echt gerealiseerd hebben dat ze bezig waren met het bevrijden van Europa en Nederland. Dat hij de Duitse bezetter aan het verjagen was om weer bij zijn gezin te komen en in vrijheid te kunnen leven.”