MIVD perkt digitale bewegingsvrijheid van Russische hackers in
De Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) heeft afgelopen jaar actie ondernomen om de digitale bewegingsvrijheid van Russische hackers tegen Nederland en bondgenoten, waaronder Oekraïne, in te perken. De dienst blijft dat ook komend jaar doen, schrijft de MIVD in zijn vandaag gepubliceerde jaarverslag over 2023.
De MIVD heeft afgelopen jaar onder meer inlichtingen met Oekraïne gedeeld over Russische cyberoperaties. Daardoor kon Oekraïne maatregelen nemen en lekken dichten. Zo is bijgedragen aan het beschermen van Oekraïense overheidsnetwerken en vitale infrastructuur.
Daarnaast deelde de MIVD inlichtingen en inzichten over Russische cyberoperaties met overige partners en anderen, zoals overheidsdiensten en de private sector. Hiermee kon de MIVD bijdragen aan het beschermen van vitale infrastructuur in Europa. Ook heeft de MIVD zelf Russische cyberoperaties verstoord.
Russische cyberoperaties zijn er onder meer op gericht om toegang tot vitale infrastructuur te krijgen om deze op een later moment te kunnen saboteren. Directeur MIVD Schout-bij-nacht Peter Reesink: ‘‘We zullen alle zeilen bij moeten zetten om te voorkomen dat Rusland succesvol wordt in dergelijke acties. Ik moet er niet aan denken dat Rusland er in slaagt om bijvoorbeeld het Nederlandse energienetwerk plat te leggen. Dat zou onze samenleving kunnen ontwrichten en dat vinden we een zorgwekkende ontwikkeling.’’
Dreiging
‘‘De dreiging die vanuit Rusland komt is groot’’, benadrukt Reesink. ’’Nederland is een aantrekkelijk doelwit, onder meer omdat het een belangrijk militair knooppunt is. Ook liggen er in de Noordzee veel dataknooppunten, waarin Rusland geïnteresseerd is om mogelijk fysiek te saboteren. Om deze sabotage te voorkomen werken we samen met overheidsdiensten, kennisinstellingen en de private sector.’’
De MIVD ziet sinds de grootschalige Russische invasie in Oekraïne een toename in cyberspionage. Via cyberspionage probeert Rusland inzicht te krijgen in onder meer transporten van westerse militaire middelen, zowel binnen als buiten Oekraïne. Nederland maakt deel uit van de aanvoerroute en is hierdoor ook doelwit van Russische spionage.
De MIVD constateert dat Rusland ook geïnteresseerd is in internationale organisaties in Nederland. Het gaat onder andere om organisaties die onderzoek doen naar mogelijke Russische oorlogsmisdaden in Oekraïne, zoals het International Criminal Court (ICC) en de Organisatie voor het Verbod op Chemische Wapens (OPCW).
China
De cyberdreiging komt niet alleen uit Rusland. Ook China voerde vorig jaar zijn cyberoperaties op. De Nederlandse halfgeleider, lucht- en ruimtevaart en maritieme industrie en onze kennisinstellingen zijn voor China een steeds groter spionagedoelwit. Dit komt door de unieke, hoogwaardige kennispositie die Nederland in deze sectoren heeft.
Nederland beschikt over kennis van moderne militaire middelen en militaire inzet die China kan gebruiken om de eigen krijgsmacht verder op te bouwen. Daarom zijn defensiematerieelprojecten, operationele eenheden en (voormalig) defensiepersoneel doelen voor Chinese spionage.
Defensie werd zelf ook slachtoffer van Chinese hackers. In 2023 konden aanvallers binnendringen op een defensienetwerk. Omdat het netwerk niet gekoppeld was aan het brede netwerk van Defensie, is de schade beperkt gebleven.
Deze Chinese hackers hebben toen niet alleen het netwerk van Defensie op de korrel gehad. Deze hackersgroep maakte wereldwijd meer dan 20.000 slachtoffers. De MIVD heeft in samenwerking met de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) en het Nationaal Cyber Securitycentrum (NCSC) een technisch rapport gepubliceerd, waarmee bedrijven en instellingen zelf kunnen nagaan of zij slachtoffer zijn geworden.