Nederland pakt verantwoordelijkheid om vrijheid, veiligheid en welvaart te beschermen
De noodzaak en ambitie om vrijheid, veiligheid en welvaart actief te beschermen is niet minder geworden in een wereld met veranderende machtsverhoudingen en instabiliteit rond Europa. De Russische invasie in Oekraïne begin dit jaar heeft de Europese veiligheidsomgeving drastisch veranderd. In die context informeert het kabinet de Tweede Kamer over de toekomst en samenhang van de Nederlandse inzet in missies en operaties.
Gezien de situatie aan de oostelijke grens van Europa zal de komende periode veel nadruk liggen op de bescherming van het grondgebied van onszelf en onze bondgenoten. De NAVO werkt op dit moment aan plannen om de afschrikking en verdediging op lange termijn te versterken.
“Dit is helaas geen keuze, maar noodzaak”, aldus minister Kajsa Ollongren. “Tegelijkertijd blijft het brengen van veiligheid en het beschermen van de internationale rechtsorde onverminderd van belang: dat vergroot de stabiliteit in de wereld en draagt zo bij aan de veiligheid van het Koninkrijk en Europa. We kiezen voor een 360-graden benadering: naast het versterken aan onze oostgrens, zetten we in op een aantal regio’s waar onze veiligheidsbelangen op het spel staan.”
Aflopende mandaten
Nederland is momenteel onder meer actief in Oost-Europa, het Midden-Oosten en Noord-Afrika, de Sahel, de Hoorn van Afrika en de Golfregio. Vrijwel alle mandaten voor Nederlandse civiele en militaire bijdragen aan missies en operaties lopen dit jaar af. Hoewel de capaciteiten niet oneindig zijn, wordt veel van de bestaande inzet voortgezet. Dit om in de resultaten die Defensie heeft gehaald te behouden.
In sommige gebieden wordt juist geïntensiveerd, zoals de Balkan. Met de Russische inval in Oekraïne is het risico op verscherpte verhoudingen daar gestegen. In de Europese Unie wordt daarom gekeken naar uitbreiding van de Europese militaire operatie in Bosnië-Herzegovina EUFOR Althea. Minister Ollongren: “Zoals ook in het coalitieakkoord en in de Defensienota staat, nemen we meer verantwoordelijkheid voor onze Europese veiligheid, daarom is Nederland voornemens tot 31 juli 2025 stafofficieren en een militaire eenheid leveren aan EUFOR Althea.”
Instabiele regio’s
Ook het Midden-Oosten en Noord-Afrika blijven voor het kabinet belangrijk, als instabiele regio’s aan de rand van Europa. In Irak wil het kabinet het accent verleggen van de strijd tegen ISIS naar institutionele versterking van de Iraakse veiligheidssector via de NAVO-missie NMI. Het kabinet gaat daarom de wenselijkheid en mogelijkheid van een extra militaire bijdrage aan NMI onderzoeken. De bijdragen aan waarnemingsmissie UNDOF, de EU-missie EUBAM Rafah en EUNAVFOR MED Irini worden beëindigd.
De instabiliteit en het ontbreken van een duurzame vrede in de Sahelregio brengen ook risico’s met zich mee voor Nederland en de EU. De Sahel blijft daarom voor Nederland een onverminderd prioritaire regio. Het kabinet zal daarom de personele bijdrage aan de VN-missie MINUSMA in Mali verlengen tot en met december 2022.
Nederland is door Duitsland en de VN informeel benaderd om Apache-gevechtshelikopters beschikbaar te stellen aan Minusma. Vanwege de zorgen over de politieke instabiliteit in Mali en de onvoorspelbaarheid van de Malinese transitieautoriteiten, vindt het kabinet dat niet wenselijk.
Voor wat betreft de inzet in de Europese Trainingsmissie (EUTM) in Mali, heeft Nederland besloten te blijven bijdragen met 4 stafofficieren en 2 trainers voor niet-operationele trainingen. Ook blijft Nederland betrokken bij de discussie over regionalisering van EU-trainingsmissies in de Sahel, en zal Nederland blijven bijdragen aan de Europese capaciteitsopbouwmissies (EUCAP) Sahel Mali en Niger.
Het bevorderen van maritieme veiligheid in de Indo-Pacific is in het Nederlands belang vanwege de grote economische en geopolitieke belangen in deze regio. Nederland zal onderzoeken of er periodiek een marineschip kan worden ingezet in de Indo-Pacific regio.