SMART-L-radar

Om de luchtmacht te ondersteunen vervangt Defensie de huidige, verouderde luchtgevechtsleidingsradars door de SMART-L-radar. SMART-L (Signaal Multibeam Acquisition Radar for Targeting, Longrange) is een moderne luchtverdedigingsradar. De radar is ontwikkeld door Thales Nederland.

De SMART-L-radar kan ver kijken en waarschuwen voor objecten in de lucht. Defensie gebruikt de radar ook op 4 marineschepen.

Eerste functie van de SMART-L: opsporen

De onderste blokvormige antenne van de SMART-L is de primaire radar. Hij heet ook wel de Primary Surveillance Radar (PSR). De PSR kan objecten in de lucht opsporen. De PSR heeft 2 standen waarin hij objecten kan opsporen: de rondzoekstand en de stilstaande stand.

De rondzoekstand (roterende modus)
Bij normaal gebruik draait de antenne van de SMART-L in 5 seconden rond. Dit is de ‘rondzoekstand’ of 'roterende modus’. In de rondzoekstand is de radar een beetje te vergelijken met een vuurtoren. Bij een vuurtoren draait een lichtbundel met een constante snelheid rond, bij een radar draait een radarbundel met constante snelheid rond. Een verschil is dat een radar niet altíjd uitzendt, terwijl de lamp van een vuurtoren dit wel doet. In de ‘rondzoekstand’ zendt de SMART-L in 10% van zijn draaitijd korte signaaltjes uit. Deze duren enkele milliseconden tot enkele honderden van een milliseconde. 90% van de draaitijd ‘luistert’ de SMART-L en zendt de radar niets uit.
De stilstaande stand (starende modus)
De SMART-L-radar kan ook objecten waarnemen als de antenne stilstaat. Dit heet de ‘stilstaande stand’ of 'starende modus’. De radar kan dan zelfs objecten buiten de atmosfeer ‘zien’. Er zijn 2 manieren om zo ver te kunnen ‘kijken’:
- Uitgezonden signaaltjes worden meer gebundeld, zoals bij een zaklamp waarvan je de lichtbundel breed of smal instelt.
- Er worden langere signalen uitgezonden.

Tweede functie van de SMART-L: communiceren

De tweede, harkachtige antenne bovenop de SMART-L-radar is om met vliegtuigtransponders te communiceren. De radar stuurt via de antenne een boodschap. De transponder (elektronisch apparaat) in een vliegtuig ontvangt deze boodschap en stuurt een boodschap terug als antwoord. De tweede antenne is dus eigenlijk geen radarsysteem, maar een communicatiesysteem. De officiële naam hiervan is Monopulse Secondary Surveillance Radar, afgekort MSSR. De MSSR staat alleen aan in de rondzoekstand van de radar.

Bediening van de SMART-L

De SMART-L wordt op afstand bediend vanaf het Air Operations Control Station in Nieuw Milligen. De data van de radars wordt in Nieuw Milligen gebruikt om het luchtruim waar Nederland verantwoordelijk voor is in de gaten te houden. Alleen voor testen of onderhoud is het soms nodig om personeel bij de radar zelf te hebben.

Ervaring met de SMART-L-radar

De Koninklijke Marine gebruikt de SMART-L-radar op 4 luchtverdedigings- en commandofregatten (LCF) van de De Zeven Provinciënklasse. Lees er meer over in het Defensiemagazine Materieelgezien.