Ceremonieel
Bij koninklijke gelegenheden en nationale gebeurtenissen speelt militair ceremonieel een belangrijke rol. Eenheden van marine, landmacht, luchtmacht en marechaussee voeren van oudsher ceremoniële taken uit. De krijgsmacht is op die manier het visitekaartje van Nederland.
Nauwe band
De nauwe band tussen krijgsmacht en koningshuis komt duidelijk naar voren bij onder meer koninklijke begrafenissen of troonsopvolging. Maar ook tijdens Nationale Dodenherdenking, Prinsjesdag, de troonswisseling op 30 april 2013 of staatsbezoeken. Dan zijn verschillende uniformen, ceremoniële taken en militaire muziekkorpsen zichtbaar en hoorbaar in de samenleving.
Ceremonieel vertoon met vliegtuigen
Ceremonieel vertoon vindt ook plaats in de lucht. Zo verzorgt de luchtmacht bij defilés en speciale herdenkingen een zogenoemde fly-by met verschillende typen vliegtuigen. Dat gaat vaak gepaard met een missing-man-formation. Een toestel van een formatie jachtvliegtuigen verlaat dan de groep en vliegt steil naar boven. Dit als eerbetoon aan en symbool voor de gevallenen.
Namen regimenten
Namen van regimenten zijn vaak gekoppeld aan een persoon van het koningshuis, een plek of wapenfeit. Bijvoorbeeld het Garderegiment Fuseliers Prinses Irene, het Regiment Stoottroepen Prins Bernhard en het Regiment Limburgse Jagers.
Hedendaagse eenheden zetten de tradities van de oude en huidige regimenten voort. En houden bepaalde gebruiken in ere. Zoals de uitreiking van onderscheidingen en het afsluiten van een missie. Dat bevordert het korpsgevoel, het moreel en de saamhorigheid. Militairen ontwikkelen daardoor een sterke onderlinge band met en afhankelijkheid van elkaar. Dat kan bij de uitoefening van hun taak het verschil maken tussen leven of dood.
Vaandel en standaard
De koning reikt het vaandel of standaard uit aan het regiment. Dit is het belangrijkste symbool van een eenheid of krijgsmachtdeel. Militairen leggen bij hun formele aanstelling de eed of belofte af op het vaandel of standaard.
Het standaard diende als verzamelpunt voor de strijdende troepen. De standaard heeft zijn betekenis als veldteken verloren, toch bleef de waarde ervan behouden. Het is nog steeds het symbool van verbondenheid met het Huis van Oranje. En van de saamhorigheid van allen die bij de eenheid dienen of dienden. Zo reikte Koning Willem-Alexander in oktober 2014 de nieuwe standaard van de marechaussee uit aan de commandant van de Koninklijke Marechaussee.
Muziek
Muziek en krijgsmacht gaan al vele eeuwen samen. Denk bijvoorbeeld aan marcheren op muziek en muzikale signalen in het strijdtoneel. De 8 muziekkorpsen van de verschillende krijgsmachtdelen verzorgen de muzikale ondersteuning van ceremoniële en protocollaire activiteiten.
Het signaal Taptoe is een bekend stuk dat militaire trompettisten blazen bij de verschillende dodenherdenkingen in het land. De militaire orkesten geven ook concerten. Daarnaast nemen ze deel aan taptoes in binnenland en buitenland en vertegenwoordigen hiermee Nederland.
Ceremoniële beveiligingsdiensten
Marechaussees treden in ceremonieel tenue op als erepost bij bijzondere gebeurtenissen. Zo vormen ze bijvoorbeeld bij de ontvangst van een buitenlands staatshoofd een erehaag bij het vliegtuig. Ook voeren ze ere-escortes uit ter begeleiding van de voertuigen van hoge buitenlandse gasten. Nederland benadrukt hiermee de band met en zijn respect voor het ontvangen land.
De marechaussee neemt ook deel aan traditioneel ceremonieel in de residentie Den Haag. Bijvoorbeeld wanneer nieuwe buitenlandse vertegenwoordigers hun zogenoemde geloofsbrieven aan de koning komen aanbieden en uiteraard op Prinsjesdag.
Tenuevoorschriften
Elk krijgsmachtdeel heeft een eigen tenuevoorschrift. In de voorschriften staan onder meer de militaire tenues en de draagwijze van onderscheidingstekens, emblemen en decoraties.