Nationale herdenking: “De laatste oorlog moet de laatste blijven”
“We staan aan de vooravond van 80 jaar vrijheid. In een wereld die ons leert dat vrijheid nooit af is.” Dat zei minister Kajsa Ollongren vandaag tijdens de dodenherdenking van de luchtmacht in Soesterberg. De voormalige vliegbasis is een van de vele herdenkingsplekken in binnen- en buitenland.
“Wat voor ons, voor Nederland, de laatste oorlog was, zal ook de laatste oorlog moeten blijven”, aldus de minister. Ze haalde ook de woorden aan van de Amerikaanse commandant Allied Air Command generaal Frank Gorenc: “Airpower is like oxygen. When you have enough, you don’t think about it. If you don’t have it, it’s all you can think about”. De minister gaf aan deze woorden te herkennen als ze in Oekraïne met militairen en regeringsleiders spreekt. “Zonder onze steun komen de Oekraïners in ademnood. En komt de benauwende bezetting van Rusland dichterbij.”
Ollongren vertelde ook over de 21-jarige Robbert Cohen, een joodse Nederlander. Hij was samen met verzetsstrijder Coen de Iongh de Noordzee overgestoken. In Engeland startte hij als reserve tweede luitenant-vlieger bij 613 Squadron. In augustus 1944 begon Robbert aan zijn laatste gevechtsvlucht vóór een verplichte rustperiode. Boven Frankrijk haalt de Duitse luchtafweer zijn vliegtuig neer. “Wij zorgen ervoor dat Robberts verhaal niet sneuvelt in de tijd”, aldus de minister. “Als Engelandvaarder en vlieger vloog hij recht op zijn doel af. Hij vocht voor vrijheid. En daarmee voor de toekomst van Europa, van Nederland.”
Na haar toespraak vlogen 4 gevechtsvliegtuigen over het Nationaal Militair Museum in Soesterberg de zogeheten missing man-formatie. Hierbij verlaat één van de gevechtsvliegtuigen de formatie en symboliseert zo de gevallen kameraden.
Tekst loopt verder onder foto.
Nationale Dodenherdenking op de Dam
Tijdens de Nationale Dodenherdenking op de Dam in Amsterdam legde de Commandant der Strijdkrachten traditiegetrouw namens de hele krijgsmacht een krans. Generaal Eichelsheim deed dat samen met de 4 operationele commandanten (landmacht, luchtmacht, marine en marechaussee). Minister-president Mark Rutte legde met minister Ollongren ook een krans namens het kabinet.
Litouwen
Ook in de verschillende uitzendgebieden werden de doden herdacht. Onder meer door ongeveer 100 Nederlandse militairen van de enhanced Forward Presence van de NAVO in Litouwen. Zij legden bloemen in het Negende Fort in Kaunas, de tweede stad van het Baltische land. Het fort deed dienst als gevangenis en tijdens de Tweede Wereldoorlog als concentratiekamp van nazi-Duitsland. In totaal kwamen daar 30.000 mensen om, vooral Litouwse Joden.
Marechaussee
In Den Haag zijn onder meer de slachtoffers van het Englandspiel herdacht door afgevaardigden van de marechaussee. Dit was een Duitse operatie uit de Tweede Wereldoorlog waarbij 59 Nederlandse geheime agenten gevangen werden genomen. 54 van hen kwamen om. De marechaussee stond ook stil bij alle andere personen die vielen tijdens inlichtingenwerk. Er werden verschillende kransen gelegd, zoals bij het monument ‘De val van Icarus’.
Het Orkest Koninklijke Marechaussee speelde tijdens diverse herdenkingen. In Den Haag verzorgde het orkest de gehele muzikale omlijsting bij de Nationale Kinderherdenking in Madurodam.
Andere herdenkingen
Op het Militair Ereveld Grebbeberg in Rhenen werd een herdenkingsplechtigheid gehouden. Die was voor alle militairen die sinds 10 mei 1940 wereldwijd zijn gevallen. Zij kwamen om tijdens hun inzet in naam van het Koninkrijk der Nederlanden of tijdens de uitvoering van de militaire dienst. De herdenkingsplek is onlangs gerenoveerd. Dat was nodig omdat scheurvorming en vocht in het metselwerk het monument bij de begraafplaats dreigden te beschadigen. De staatssecretaris vertegenwoordigde Defensie bij de herdenking.
Commandant der Strijdkrachten generaal Onno Eichelsheim deed dat op het Nationaal Ereveld Loenen. Hij legde daar een krans.
Herdenkingen overzee
De Koninklijke Marine heeft op diverse plekken in Nederland stilgestaan bij alle offers die voor onze vrijheid zijn gebracht. Ook in het Caribisch gebied, op zee vanaf Zr.Ms. Karel Doorman en vanuit Singapore aan boord van Zr.Ms. Tromp werd stilgestaan bij de Dodenherdenking.
Militairen en civiele functionarissen die een bijdrage leveren aan de NAVO-missie Irak (NMI) en Operation Inherent Resolve (OIR) stonden op diverse locaties in Irak opgesteld en namen 2 minuten stilte in acht om te gedenken dat vrijheid niet vanzelfsprekend is.
