Defensie brengt meningen Nederlanders in kaart bij zoektocht naar ruimte

Het onderzoek naar ruimte voor meer en andere activiteiten van de krijgsmacht is verrijkt en aangepast. Dat is gedaan naar aanleiding van de meer dan 2.200 zienswijzen die Defensie heeft ontvangen. Drie zaken komen duidelijk naar voren. Nederlanders zien het nut en de noodzaak van meer ruimte voor de krijgsmacht. Er blijkt ook waardering te zijn voor de transparantie van het proces. Wel zijn er zorgen over de toename van overlast.

Vergroot afbeelding Militairen te velde.
Er is meer ruimte nodig om te oefenen.

Defensie heeft 15 december 2023 de Notitie Reikwijdte en Detailniveau naar de Tweede Kamer gestuurd. Dit is een inventarisatie van wat de krijgsmacht minimaal nodig heeft om het eigen grondgebied en dat van bondgenoten te kunnen verdedigen. Dit is de zogenoemde hoofdtaak 1.

Geloofwaardige afschrikking is belangrijk omdat de veiligheidssituatie in de wereld verslechtert. Er is extra ruimte nodig om onder meer te oefenen, voor munitieopslag en bondgenoten door Nederland te verplaatsen. Voor die extra ruimte zijn alle provincies in beeld. Iedereen kon tot 12 februari op de plannen reageren door een zienswijze in te dienen. Dat is veelvuldig gebeurd.

Defensie heeft vandaag op alle zienswijzen gereageerd. Dat is gedaan in een Nota van Antwoord aan de Tweede Kamer. Op basis van alle suggesties, kansen, zorgen en aanvullingen uit de zienswijzen, zijn de plannen tegen het licht gehouden. Op basis daarvan worden delen van het onderzoek uitgebreid. Zo komt er een verdiepend onderzoek naar de gezondheidseffecten, daar waar jachtvliegtuigen vliegen. Verder zijn zoekgebieden concreter gemaakt.

Vergroot afbeelding Er is meer ruimte nodig om operaties te trainen, ook met bondgenoten.
Er is meer ruimte nodig om operaties te trainen, ook met bondgenoten.

Jachtvliegtuigcapaciteit

Denk aan de zoektocht voor meer ruimte om met Nederlandse F-35’s te vliegen en om buitenlandse jachtvliegtuigen te kunnen opvangen voor training of ten tijde van verhoogde waakzaamheid. Een van de alternatieven is dat deze jachtvliegtuigen straks mede gebruik maken van civiele luchthavens. Welke vliegvelden hiervoor in aanmerking komen, was nog niet ingevuld. Nu wel. Lelystad, Eelde en Twente worden onderzocht.

De soms nog grote zoekgebieden in de Notitie Reikwijdte en Detailniveau (NRD), voor bijvoorbeeld munitieopslagen en springterrein, zijn verkleind. Voor 9 van de 13 bovenregionale behoeften geldt dat het onderzoek naar effecten op milieu en de kwaliteit van de leefomgeving is uitgebreid op basis van de ingebrachte zienswijzen. De Commissie voor de milieueffectrapportage heeft ook nadrukkelijk aandacht gevraagd om naar deze effecten te kijken.

Een veel gedane suggestie is dat Defensie meer in het buitenland moet oefenen in plaats van in Nederland. Dat gebeurt al veelvuldig. Bondgenoten breiden echter hun eigen krijgsmacht uit, waardoor ook daar ruimte schaarser wordt. Bovendien is het noodzakelijk dat er ook in Nederland valt te trainen. Dit met het oog op het aantrekken en behouden van personeel.

Informatiebijeenkomsten

In juni en juli organiseert Defensie informatiebijeenkomsten in alle provincies. De eerste is op maandag 10 juni in Zwolle, Overijssel. Locatie en data van alle bijeenkomsten staan hier. Defensie licht er toe wat is aangepast naar aanleiding van de zienswijzen. Ook wordt het vervolgproces besproken. De tot dan toe bekende resultaten uit het (planMER-)onderzoek worden gedeeld. Tijdens de bijeenkomsten is er ruimte om aanvullende inzichten mee te geven.