Weekoverzicht Defensieoperaties
Nederlandse F-35-gevechtsvliegtuigen hebben 4 keer Russische vliegtuigen boven de Oostzee onderschept. De toestellen naderden het NAVO-verdragsgebied. Een overzicht van Defensieoperaties in de week van 22 januari tot en met 28 januari 2025.
De F-35’s bewaken sinds 1 december de oostgrens van het NAVO-verdragsgebied vanaf vliegbasis Ämari in Estland. Het luchtmachtdetachement met 4 toestellen telt tussen de 90 tot 150 militairen.
De Nederlandse toestellen kwamen inmiddels 8 keer in actie om Russische vliegtuigen te onderscheppen. Deze zogenoemde Quick Reaction Alert speelde zich 2 keer af op 6 december, 17 en 19 december en dus 4 keer in januari.
Zr.Ms. Schiedam
Mijnenjager Zr.Ms. Schiedam is onderweg naar de Oostzee. Het marineschip sluit zich daar aan bij de Standing NATO Mine Countermeasures Group 1 (SNMCMG1). Dit vlootverband heeft het bestrijden en ruimen van explosieven, zoals zeemijnen, als hoofdtaak. Het marineschip neemt bovendien deel aan de nieuwe NAVO-missie Baltic Sentry.
Dit net als Zr.Ms. Luymes en Zr.Ms. Tromp, die al in de Oostzee varen. De NAVO-missie moet zorgen voor onder meer de beveiliging van kritieke onderzeese infrastructuur. Beide marineschepen dragen bij vanuit de NAVO-vlootverbanden waarvan ze deel uitmaken. Net als straks de Schiedam vaart de Luymes voor SNMCMG1. De Tromp opereert voor de Standing NATO Maritime Group 1. Aan boord van dit marineschip leidt de Nederlandse commandeur Arjen Warnaar het vlootverband. Dat opereert in de Noordzee, Oostzee en Atlantische Oceaan om er de veiligheid te bewaken en te handhaven.
Litouwen
Het materieel voor de nieuwe lichting militairen in Litouwen arriveerde er per trein. Het ging onder meer om Fennek-verkenningsvoertuigen.
Omdat er momenteel een kleinere verkenningseenheid in de Baltische staat zit, zijn daar nu 180 tot 200 Nederlandse militairen. Defensie levert doorgaans 270 tot 300 militairen voor de vooruitgeschoven aanwezigheid (eFP) van de NAVO in Litouwen. De focus van de eFP ligt op het afschrikken van Rusland. Dit zodat het land niet overgaat tot agressieve acties. Een ander hoofddoel is het geruststellen van de bevolking.
Trainingen Oekraïense militairen
Voor operatie Interflex geven Nederlandse trainers Oekraïense rekruten een basisopleiding in het Verenigd Koninkrijk. Dat gebeurt op grote schaal. De Oekraïense militairen krijgen onder meer les in tactisch optreden, schieten, wapenkennis en het omgaan met explosieven. Na de 5 weken durende opleiding vertrekken zij naar het front.
18 Nederlandse F-16-gevechtsvliegtuigen doen dienst in het Europese F-16-trainingscentrum in Roemenië. De toestellen zijn bedoeld om onder anderen Oekraïense vliegers op te leiden. In de staf van het opleidingscentrum werken enkele Nederlandse militairen. Nederland is nog eigenaar van de toestellen, maar voornemens er afstand van te doen. De bedoeling is de F-16’s formeel aan Roemenië over te dragen.
Militairen van 11 Luchtmobiele Brigade trainen Oekraïense eenheden in Duitsland. Dat gebeurt onder de vlag van EU Military Assistance Mission in support of Ukraine (EUMAM). Wapenhandelingen, optreden in verstedelijkt gebied en commandovoering staan hierbij centraal.
Nederland levert militairen voor diverse hoofdkwartieren. Daaronder het NATO Security Assistance and Training for Ukraine (NSATU) in het Duitse Wiesbaden en EUMAM in Brussel. Nederlandse militairen werken ook bij het EUMAM Special Training Command in het Duitse Strausberg en het EUMAM Combined Arms Training Command in het Poolse Żagań. Verder nemen stafofficieren deel aan internationale zogeheten capability coalitions. Die dragen bij aan de doorontwikkeling van de Oekraïense strijdkrachten op de lange termijn.
Veel van het militair materieel dat Nederland en NAVO-bondgenoten naar Oekraïne sturen, wordt geleverd via een knooppunt in Polen. Bij deze internationale hub werken ook Nederlandse militairen. Zij zorgen dat onder meer gedoneerde wapens, munitie en andere spullen op de plekken komen waar ze het hardst nodig zijn.
Verder traint defensiepersoneel Oekraïense militairen om de grote variatie aan gedoneerd materieel goed te gebruiken. Dat doen ze bijvoorbeeld in Zeebrugge. Daar leert het defensiepersoneel toekomstige Oekraïense scheepsbemanningen te opereren met de nog over te dragen mijnenjagers die Nederland heeft toegezegd.
Verdediging NAVO-verdragsgebied
De krijgsmacht stelt schepen, landmachteenheden en vliegtuigen beschikbaar voor de eerste hoofdtaak van Defensie: de bondgenootschappelijke verdediging van het NAVO-verdragsgebied.
Lopende operaties buitenland:
Operaties Irak:
- Een Nederlandse helikopterdetachement neemt deel aan de NAVO-missie in Irak (NMI). Dat opereert met 3 Chinook-transporthelikopters vanaf Al Asad Airbase. De toestellen worden ingezet voor bevoorrading en verplaatsing van adviseurs, eenheden en materieel. De eenheid met een mandaat van maximaal 120 militairen, ondersteunt ook de tegen Islamitische Staat gerichte operatie Inherent Resolve (OIR).
- NMI is bedoeld om de veiligheid en stabiliteit in Irak te versterken en terroristische dreiging te verminderen. Dat gebeurt door het trainen, adviseren en assisteren van de defensie- en veiligheidssector. De missie wordt geleid door een Nederlandse commandant. Naast de 5 militaire adviseurs werken 10 Nederlandse stafofficieren op het hoofdkwartier.
- Binnen NMI is verder een eenheid van 11 Luchtmobiele Brigade samen met Spaanse en Poolse eenheden verantwoordelijk voor de force protection. De compagnie, met een mandaat voor maximaal 145 militairen, beveiligt in en rond Bagdad militaire en civiele adviseurs.
- In Erbil werken 5 Nederlandse militairen als adviseur voor de Koerdische strijdkrachten in de strijd tegen ISIS. Zij zijn onderdeel van OIR. Aan het hoofdkwartier van deze missie zijn 3 stafofficieren toegevoegd: 1 in Koeweit en 2 in Bagdad.
- Een National Support Element ondersteunt de Nederlandse bijdragen in Bagdad, Erbil en op Al Asad Airbase.
Overige operaties:
- In het Midden-Oosten werken 11 Nederlandse militairen al langer als waarnemer in de grensgebieden tussen Israël en Libanon en Israël en Syrië. Dit doen ze voor de United Nations Truce Supervision Organization (UNTSO). Een Nederlandse genderadviseur werkt voor de United Nations Interim Force in Lebanon (Unifil) op het hoofdkwartier in het Libanese Naqoura.
- In Jeruzalem en Ramallah zijn 6 Nederlanders betrokken bij de OSC (Office of Security Coordination for Israel and the Palestinian Authority). Het gaat om 4 militairen en 2 burgers. De missie richt zich op het professionaliseren van de Palestijnse veiligheidssector. OSC probeert bij te dragen aan de levensvatbaarheid van een stabiele Palestijnse staat. De Verenigde Staten coördineert de missie.
- In de Republiek Korea nemen 3 Nederlandse militairen deel aan de United Nations Command (UNC). Ze treden op als adviseur voor gender, strategische communicatie en het organiseren van verplaatsingen. De UNC heeft al sinds 1953 het handhaven van de wapenstilstand tussen Noord- en Zuid-Korea als een van de belangrijkste taken.
- Met 3 Nederlandse MQ-9 Reapers in Roemenië verzamelt de luchtmacht informatie aan de oostflank van het NAVO-gebied. Zo’n 40 militairen zijn met de MQ-9’s gestationeerd op een militaire basis in de Roemeense gemeente Luna. Zij zorgen voor het onderhoud en de bewaking van de onbemande toestellen en de benodigde verbindingen. Het besturen van de vliegtuigen en verwerking van de verzamelde informatie gebeurt vanaf Vliegbasis Leeuwarden. Daarmee houden zich nog zo’n 100 militairen bezig.
- Een aantal stafofficieren en een klein team van het National Support Element leveren in Bosnië en Herzegovina een bijdrage aan het hoofdkwartier van EUFor Althea.
- Nederlandse militairen leveren ook een bijdrage aan diverse hoofdkwartieren en vooruitgeschoven posten van missies. De geüniformeerden zijn individueel uitgezonden naar het Spaanse Rota (European Union Naval Forces), Bahrein (Combined Maritime Forces), Kosovo (European Union Rule of Law Mission in Kosovo) en Qatar (Operation Inherent Resolve).
- Zr.Ms. Groningen vaart als stationsschip in het Caribisch gebied. Het schip ondersteunt de Kustwacht Caribisch Gebied en de Amerikaanse Kustwacht. Verder voert het marineschip anti-drugsoperaties uit en zorgt, indien nodig, voor humanitaire hulpverlening.
Operaties/acties binnenland:
- De Explosieven Opruimingsdienst Defensie vernietigde 41 explosieven. Ze zijn verdeeld over het land gevonden.
- De bewaking van het luchtruim van Nederland gebeurt 24/7 door de luchtgevechtsleiding vanaf Air Operations Control Station Nieuw Milligen. Voor de beveiliging van de hele Benelux wordt gebruikgemaakt van afwisselend Nederlandse en Belgische straaljagers. Op dit moment ligt de taak bij de zuiderburen.
- Zr. Ms. Willemstad heeft 3 explosieven op de Noordzee vernietigd.