Geschiedenis Vliegbasis Volkel

De geschiedenis van Vliegbasis Volkel begon tijdens de Tweede Wereldoorlog. In augustus 1940 legde de Duitse bezettingsmacht 3 onverharde startbanen aan en enkele hangars. Vanaf de jaren '50 stonden er straaljagers op de vliegbasis. De geschiedenis van de basis is in beeld gebracht in de traditiekamer Typhoon.

Ontstaan vliegbasis

In eerste instantie gebruikte de Luftwaffe vliegveld Volkel als uitwijkveld. Voor nachtelijke operaties vanaf de bases Gilze-Rijen en Eindhoven. Maar vanaf augustus 1943 gebruikten de Duitsers het vliegveld permanent.

Vergroot afbeelding Luchtfoto Fliegerhorst Volkel na hevige bombardementen tijdens operatie Market Garden, september 1944.
Luchtfoto Fliegerhorst Volkel na hevige bombardementen tijdens operatie Market Garden, september 1944.

Market Garden

Op 17 september 1944 startte operatie Market Garden. De geallieerden voerden zware bombardementen uit op vliegveld Volkel. Het vliegveld werd door de geallieerden overgenomen en als landingsplaats gebruikt tot september 1945.

Na de Tweede Wereldoorlog

Na 1945 moest de Nederlandse luchtmacht helemaal van de grond af worden opgebouwd. Eind 1946 werd vliegveld Volkel ingericht als opleidingskamp voor het Korps Mariniers. De mariniers werden er voorbereid op hun taak in het toenmalige Nederlands-Indië en het toenmalige Nederlands Nieuw-Guinea.

Eerste Tactische Vliegbasis

In 1951 werd Vliegbasis Volkel aangewezen als 'Eerste Tactische Vliegbasis' in Nederland. De vliegbasis richtte tussen 1951 en 1952 in totaal 4 vliegende squadrons op (327, 328, 311 en 312 Squadron). 327 en 328 Squadron kwamen al snel op andere vliegbases van de Koninklijke Luchtmacht terecht. In 1953 ontstond 306 Fotoverkenningssquadron.

Operationeel met jachtvliegtuigen

Vanaf Vliegbasis Volkel werd in de jaren '50 en '60 gevlogen met de Thunderjet, de T-Bird en de Thunderstreak. In 1965 kwam de Starfighter, de eerste straaljager die sneller kon vliegen dan het geluid. Dit vliegtuig werd op Volkel in 1982 opgevolgd door de F-16.
Beveiliging van vliegvelden en materieel werd steeds belangrijker. Begin jaren '70 verrezen op Volkel daarom vliegtuigshelters en commandobunkers. Ook oefenprogramma's richtten zich meer op bescherming van de eigen vliegbasis en het verlenen van luchtsteun.

Vergroot afbeelding Prototype van de F-16 in 1975.
Prototype van de F-16 in 1975. Foto: NIMH

F-16 A/B Fighting Falcon

In 1975 koos het ministerie van Defensie voor de F-16 als opvolger van de Starfighter. Tussen 1982 en 1986 schakelden alle Volkelse squadrons over op de F-16.

Eind jaren '90 ondergingen bijna alle F-16's van de luchtmacht een ingrijpende modernisatie: de zogenoemde Midlife Update (MLU). De belangrijkste verbeteringen van het MLU-programma zijn, naast verstevigingen:

  • een nieuwe centrale boordcomputer;
  • systemen om afwerpen van precisiewapens mogelijk te maken;
  • een aangepaste cockpit om met nachtzichtapparatuur te vliegen;
  • een sterk verbeterd radarsysteem.

F-35

In 2022 werd 313 squadron op Vliegbasis Volkel het eerste squadron met de F-35 Lightning II.