Weekoverzicht Defensieoperaties

De F-35’s bewaken sinds begin december de oostflank van de NAVO. Dat gebeurt vanaf vliegbasis Ämari in Estland. Het detachement telt 4 toestellen en tussen de 90 en 150 militairen. De vliegers kwamen tot nu toe 12 keer in actie. Totaal identificeerden zij 22 Russische vliegtuigen.

NAVO-vlootverband in hoge noorden

NAVO-vlootverband SNMG1 patrouilleerde tussen IJsland en Groenland. Dit operatiegebied is strategisch belangrijk voor het bondgenootschap. Luchtverdedigings- en commandofregat Zr.Ms. Tromp heeft een sleutelrol binnen deze Standing NATO Maritime Group 1.

De Nederlandse commandeur Arjen Warnaar leidde het vlootverband tijdens de operatie in de Noordzee, Oostzee en Atlantische Oceaan om de veiligheid te handhaven. Inmiddels heeft SNMG1 het gebied verlaten. 

Litouwen

Het verdedigend gevecht en de tegenaanval. Hierop trainde de ‘battlegroup’ in Litouwen. Ook een CBRN-aanval (chemisch, biologisch, radiologisch en nucleair) en medisch handelen maakten deel uit van de oefeningen.   

Bezoek uit Nederland was er ook. Dit keer een leergang van de Algemene Bestuursdienst. Deze toekomstige topambtenaren zijn geïnformeerd over hoe de Multinational Battlegroup Lithuania bijdraagt aan het afschrikken van Rusland. Maar ook hoe militairen de bevolking met hun aanwezigheid geruststellen. Discussies gingen onder meer over de druk van leiderschap in een oorlogssituatie.

Defensie levert in Litouwen momenteel zo’n 200 militairen aan de vooruitgeschoven aanwezigheid van de NAVO.

Trainingen Oekraïne

Nederlandse instructeurs geven Oekraïense rekruten op grote schaal een basisopleiding in het Verenigd Koninkrijk. De militairen krijgen onder meer les in tactisch optreden, schieten, wapenkennis en het omgaan met explosieven. Na de 5 weken durende opleiding vertrekken zij naar het front.

Landmachtmilitairen trainen ook Oekraïense eenheden. Dat gebeurt in Duitsland onder de vlag van EU Military Assistance Mission in support of Ukraine (EUMAM). Wapenhandelingen, optreden in verstedelijkt gebied en commandovoering staan hierbij centraal. 

18 Nederlandse F-16’s doen dienst in het Europese F-16-trainingscentrum in Roemenië. De toestellen zijn bedoeld om onder anderen Oekraïense vliegers op te leiden. In de staf van het opleidingscentrum werken enkele Nederlandse militairen. Nederland is nog eigenaar van de toestellen, maar voornemens er afstand van te doen. De bedoeling is de F-16’s formeel aan Roemenië over te dragen.

Aan de opleiding van 26 Oekraïners tot zogenoemde ‘crewchiefs’ voor de F-16 levert Defensie ook een bijdrage. Deze technici zijn voor vertrek en na terugkeer op de basis verantwoordelijk voor de jachtvliegtuigen. 

Nederland stationeert bovendien militairen bij diverse hoofdkwartieren. Daaronder het NATO Security Assistance and Training for Ukraine (NSATU) in het Duitse Wiesbaden en EUMAM in Brussel. Nederlandse militairen werken ook bij het EUMAM Special Training Command in het Duitse Strausberg en het EUMAM Combined Arms Training Command in het Poolse Żagań.

Verder nemen stafofficieren deel aan internationale zogeheten ‘capability coalitions’. Die dragen bij aan de doorontwikkeling van de Oekraïense strijdkrachten op de lange termijn.

Veel van het militair materieel dat Nederland en NAVO-bondgenoten naar Oekraïne sturen, wordt geleverd via een knooppunt in Polen. Bij deze internationale hub werken ook Nederlandse militairen. Zij zorgen dat onder meer gedoneerde wapens, munitie en andere spullen op de plekken komen waar ze het hardst nodig zijn.

Verder traint defensiepersoneel Oekraïense militairen om de grote variatie aan gedoneerd materieel goed te gebruiken. Dat doen ze bijvoorbeeld in Zeebrugge. Daar leert het defensiepersoneel toekomstige Oekraïense scheepsbemanningen te opereren met de nog over te dragen mijnenjagers die Nederland heeft toegezegd.

Verdediging NAVO-grondgebied

De krijgsmacht stelt marineschepen, landmachteenheden en vliegtuigen beschikbaar voor militaire paraatheid om het NAVO-verdragsgebied bondgenootschappelijke te verdedigen.

Lopende operaties buitenland:

Operaties Irak:

• Een Nederlandse helikopterdetachement maakt deel uit van de NAVO-missie in Irak (NMI). De eenheid opereert met 3 Chinook-transporthelikopters vanaf Al Asad Airbase. De toestellen worden ingezet voor bevoorrading en verplaatsing van adviseurs, eenheden en materieel. De eenheid met een mandaat van maximaal 120 militairen ondersteunt ook de tegen Islamitische Staat gerichte operatie Inherent Resolve (OIR).
• NMI is bedoeld om de veiligheid en stabiliteit in Irak te versterken en terroristische dreiging te verminderen. Dat gebeurt door het trainen, adviseren en assisteren van de defensie- en veiligheidssector. De missie wordt geleid door een Nederlandse commandant. Naast de 10 militaire adviseurs werken er 5 Nederlandse stafofficieren op het hoofdkwartier.
• Binnen NMI is verder een eenheid van 11 Luchtmobiele Brigade samen met Spaanse en Poolse eenheden verantwoordelijk voor de force protection. De compagnie, met een mandaat voor maximaal 145 militairen, beveiligt in en rond Bagdad militaire en civiele adviseurs.
• In Erbil werken 5 Nederlandse militairen als adviseur voor de Koerdische strijdkrachten in de strijd tegen ISIS. Zij zijn onderdeel van OIR. Aan het hoofdkwartier van deze missie zijn 3 stafofficieren toegevoegd: 1 in Koeweit en 2 in Bagdad.
• Een National Support Element ondersteunt de Nederlandse bijdragen in Bagdad, Erbil en op Al Asad Airbase.

Overige operaties:

• Zr.Ms. Luymes en Zr.Ms. Schiedam varen voor de Standing NATO Mine Countermeasures Group 1. Hoofdtaak van dit NAVO-vlootverband is het ruimen van explosieven. Dat gebeurt in de Noordzee, Oostzee en Atlantische Oceaan. De schepen nemen bovendien deel aan de NAVO-missie Baltic Sentry. Deze operatie is onder meer bedoeld om kritieke onderzeese infrastructuur in de Oostzee te beveiligen.
• Zr.Ms. Groningen is stationsschip in het Caribisch gebied. Het ondersteunt de kustwachten Caribisch Gebied, alsmede de Amerikaanse. Verder voert het marineschip anti-drugsoperaties uit en levert humanitaire hulp wanneer nodig.
• Met 3 Nederlandse MQ-9 Reapers in Roemenië verzamelt de luchtmacht informatie aan de oostflank van het NAVO-gebied. Zo’n 40 militairen zijn met de MQ-9’s gestationeerd op een militaire basis in de Roemeense gemeente Luna. Zij zorgen voor het onderhoud en de bewaking van de onbemande toestellen en de benodigde verbindingen. Het besturen van de vliegtuigen en verwerking van de verzamelde informatie gebeurt vanaf Vliegbasis Leeuwarden. Daarmee houden zich nog zo’n 100 militairen bezig.
• In het Midden-Oosten werken 11 Nederlandse militairen al langer als waarnemer in de grensgebieden tussen Israël en Libanon en Israël en Syrië. Dit doen ze voor de United Nations Truce Supervision Organization (UNTSO). Een Nederlandse genderadviseur werkt voor de United Nations Interim Force in Lebanon (Unifil) op het hoofdkwartier in het Libanese Naqoura.
• In Jeruzalem en Ramallah zijn 7 Nederlanders betrokken bij de OSC (Office of Security Coordination for Israel and the Palestinian Authority). Het gaat om 4 militairen en 3 burgers. De missie richt zich op het professionaliseren van de Palestijnse veiligheidssector. OSC probeert bij te dragen aan de levensvatbaarheid van een stabiele Palestijnse staat. De Verenigde Staten coördineren de missie.
• In de Republiek Korea nemen 3 Nederlandse militairen deel aan de United Nations Command (UNC). Ze treden op als adviseur voor gender, strategische communicatie en het organiseren van verplaatsingen. De UNC heeft al sinds 1953 het handhaven van de wapenstilstand tussen Noord- en Zuid-Korea als een van de belangrijkste taken.
• Een aantal stafofficieren en een klein team van het National Support Element leveren in Bosnië en Herzegovina een bijdrage aan het hoofdkwartier van EUFor Althea.
• Nederlandse militairen leveren ook een bijdrage aan diverse hoofdkwartieren en vooruitgeschoven posten van missies. De geüniformeerden zijn individueel uitgezonden naar het Spaanse Rota (European Union Naval Forces), Bahrein (Combined Maritime Forces), Kosovo (European Union Rule of Law Mission in Kosovo) en Qatar (Operation Inherent Resolve). 

Operaties/acties binnenland:

• De Explosieven Opruimingsdienst Defensie vernietigde 61 explosieven.
• De bewaking van het luchtruim van Nederland gebeurt 24/7 door de luchtgevechtsleiding vanaf Air Operations Control Station Nieuw Milligen. Voor de beveiliging van de hele Benelux wordt gebruikgemaakt van afwisselend Nederlandse en Belgische straaljagers. Op dit moment ligt de taak bij de zuiderburen.