Vliegbasis Leeuwarden bron van verontreiniging Friese vaart

De bron van de PFAS-verontreiniging in de Jelsumer Feart in Friesland komt van de nabijgelegen luchtmachtbasis Leeuwarden. Dat blijkt uit het vandaag gepubliceerde onderzoek van het Wetterskip Fryslân. De vliegbasis neemt maatregelen om de verontreiniging tegen te gaan. Zo wordt onder meer de voormalige brandweeroefenplaats gesaneerd. 

Vergroot afbeelding Een vliegtuig tankt op vliegbasis Leeuwarden
Archieffoto van het bijtanken van een F-35 op Vliegbasis Leeuwarden

In het oppervlaktewater en de waterbodem op het terrein van en rondom de vliegbasis zijn de hoogste concentraties PFAS gemeten. In Leeuwarden is tot 2006 met PFOS-houdend blusschuim gewerkt (PFOS is een chemische stof uit de PFAS-familie). De verdenking is dat de vervuiling in de Jelsumer Feart afkomstig is van het gebruik van dit blusschuim in het verleden. Sinds 2006 wordt er op de luchtmachtbasis niet meer met dit middel gewerkt.

Het afgraven van de voormalige brandweeroefenplaats is niet de enige maatregel. Ook de waterbodem (baggerspecie) wordt gesaneerd.

Saneringsprogramma

De PFAS-problematiek speelt op meer locaties van de krijgsmacht, zoals andere luchtmachtbases en oefenterreinen. Defensie werkt aan een saneringsbeleid en een saneringsprogramma voor de verontreinigde locaties.

Vooruitlopend daarop werkt Defensie risicogestuurd. Dat betekent dat per geval een inschatting wordt gemaakt van hoe erg de vervuiling is. Als er bijvoorbeeld sprake is van een groot risico op verspreiding wordt bekeken of en welke maatregelen genomen kunnen worden.

Wat is PFAS?

PFAS is een verzamelnaam van duizenden verschillende chemische stoffen. Vanwege verschillende eigenschappen worden PFAS al tientallen jaren in veel producten gebruikt zoals bijvoorbeeld blusschuim. PFAS heeft echter ook als eigenschap dat het niet of nauwelijks afbreekt.