Weekoverzicht Defensieoperaties
Bij de berging van de Duitse Messerschmitt Bf 109 zijn stoffelijke resten gevonden. Ze zijn waarschijnlijk van de piloot die tijdens de Tweede Wereldoorlog met zijn toestel neerstortte. Een overzicht van Defensieoperaties in de week van 7 tot en met 13 augustus 2024.
Het wrak van de Messerschmitt lag in Noordoost-Friesland. In deze gemeente bergt een vliegtuigbergingsteam ook een tweede toestel. Dat is een Britse Vickers Wellington. Aan boord zaten 5 bemanningsleden.
Olympische Spelen
De Olympische Spelen in Parijs trokken wereldwijde aandacht. Helaas niet alleen van sportliefhebbers, maar ook van terroristen. Nog voor het sportevenement was begonnen pakten veiligheidsdiensten al meerdere kwaadwillenden op met hele foute plannen. In de Franse hoofdstad werd dan ook alles in het werk gesteld om te zorgen dat de zomerspelen veilig en zonder incidenten zouden verlopen. Zodoende waren er van 26 juli tot 11 augustus zo’n 30.000 agenten en 15.000 militairen in het straatbeeld te bekennen.
Onder hen leden van de Koninklijke Marechaussee te paard, maar ook 4 hondenteams van de Koninklijke Luchtmacht.
Die speurden tussen de stoelen en banken van de tribunes langs de Seine naar explosieven, maar ook het Olympisch dorp werd uitgekamd. Geen gebouw, kamertje, hoekje of badkamer werd overgeslagen. Dat gold eveneens voor sportlocaties, zoals het mountainbikeparcours, en voor bijvoorbeeld bussen of auto’s van hoogwaardigheidsbekleders. De hondenteams draaiden eindeloos veel uren, zelfs al drie weken voor de Olympische Spelen begonnen.
Volgens adjudant Jan-Willem Jonk, coördinator bij het Defensie Expertisecentrum Honden op Vliegbasis Woensdrecht, lieten de Fransen niets aan het toeval over. Ze wilden overtuigd zijn van de professionaliteit van de Nederlanders. Dus werden de teams aan een aantal trainingen en oefeningen onderworpen. “De honden moesten tijdens realistische scenario’s bewijzen wat ze konden: ergens lag een explosief, maar je weet niet waar. Dat moet je dan vinden”, legt Jonk uit.
De teams wisten te overtuigen en werden rond en tijdens de spelen dan ook veelvuldig ingezet. Jonk: “Soms stonden we om halfdrie ’s nachts op en kwamen pas acht uur ’s avonds weer terug. Dat we zo vaak aan de bak mochten, liet zien dat we goed werk leverden.” Dat bevestigden de Fransen nog eens per bedankbrief.
Litouwen
De vooruitgeschoven NAVO-troepenmacht in Litouwen staat voor het eerst onder leiding van een Nederlandse militair. Luitenant-kolonel Bas Schillemans nam het commando over van Duitsland. Hij stuurt een half jaar zo’n 1.300 militairen aan uit 6 verschillende landen.
Nederland neemt sinds 2017 deel aan deze vooruitgeschoven aanwezigheid in het Baltische land. Defensie levert momenteel 270 tot 300 militairen. De internationale troepenmacht is in het land om te laten zien dat de NAVO hier paraat staat en solidair is met de Litouwse bevolking.
Rode Zee
Zr.Ms. Karel Doorman is vanuit de Rode Zee onderweg naar Nederland. De afgelopen 3 maanden voorzag het logistieke transportschip meer dan 20 marineschepen van brandstof. Ook leverde het medische capaciteit. De klus van de Koninklijke Marine in het door Houthi’s geterroriseerde gebied zit er nu op.
De inzet was voor operatie Aspides. Die heeft als doel de veiligheid en vrije doorvaart in de regio te bevorderen. Nederland blijft betrokken bij de operatie. Zo werken er nog een aantal stafofficieren en een politiek adviseur op het operationele hoofdkwartier in het Griekse Larissa. Ook levert Nederland militairen aan het maritiem veiligheidscentrum in Brest. Dit geldt als eerste aanspreekpunt voor reders en de scheepvaart.
Defensie draagt verder met een stafofficier bij aan de door de Verenigde Staten geleide operatie Prosperity Guardian. Die heeft hetzelfde doel als Aspides.
Trainingen Oekraïense militairen
Voor operatie Interflex geven Nederlandse trainers Oekraïense rekruten in het Verenigd Koninkrijk een basisopleiding. Dat gebeurt op grote schaal. De Oekraïense militairen krijgen onder meer les in tactisch optreden, schieten, wapenkennis en het omgaan met explosieven. Na het 5 weken durende traject vertrekken zij naar het front.
14 Nederlandse F-16-gevechtsvliegtuigen doen dienst in het F-16-trainingscentrum in Roemenië. De toestellen zijn bedoeld om Oekraïense en Roemeense vliegers op te leiden.
Zo’n 150 militairen van de luchtmobiele brigade trainen Oekraïense eenheden in Duitsland. Dat gebeurt onder de vlag van de Europese trainingsmissie EUMAM. Wapenhandelingen, optreden in verstedelijkt gebied en commandovoering staan hierbij centraal. Defensie levert voor EUMAM 1 officier aan het hoofdkwartier in Brussel. Voor de missie werken verder 6 militairen bij het Special Training Command in het Duitse Strausberg en 1 in het Poolse Żagań. Deze officier werkt bij het Combined Arms Training Command.
Daarnaast levert Nederland enkele militairen voor het hoofdkwartier van de Amerikaans geleide Security Assistance Group Ukraine (SAG-U) en voor het International Donor Coordination Centre (IDCC) in het Duitse Wiesbaden. Hierbij wordt samengewerkt met vooruitgeschoven logistieke werklocaties in het Poolse Rzeszów, waar ook enkele Nederlandse militairen werken.
Verdediging NAVO-verdragsgebied
De krijgsmacht stelt schepen, landmachteenheden en vliegtuigen beschikbaar voor de eerste hoofdtaak van Defensie: bondgenootschappelijke verdediging van het NAVO-verdragsgebied.
Lopende operaties buitenland:
- In Irak opereert een helikopterdetachement vanaf Al Asad Airbase met 3 Chinook-transporthelikopters. Het luchtmachtdetachement, met een mandaat voor maximaal 120 militairen, ondersteunt de NAVO-missie in Irak (NMI) en de tegen de Islamitische Staat gerichte Operatie Inherent Resolve (OIR). De Chinooks worden ingezet voor bevoorrading en verplaatsing van adviseurs, eenheden en materieel.
- Verder is in Irak een eenheid van 11 Luchtmobiele Brigade, met een mandaat voor maximaal 145 militairen, samen Spaanse en Poolse eenheden verantwoordelijk voor de force protection binnen de NMI. De compagnie beveiligt in en rond Bagdad militaire en civiele adviseurs. NMI is bedoeld om de veiligheid en stabiliteit in Irak te versterken en terroristische dreiging te verminderen. Dat gebeurt door het trainen, adviseren en assisteren van de defensie- en veiligheidssector. In de staf werken 5 Nederlandse militairen en 5 medewerkers van Buitenlandse Zaken als adviseur.
- In het Iraakse Erbil werken nog 5 Nederlandse militairen als adviseur voor de Koerdische strijdkrachten in de strijd tegen ISIS. Zij zijn onderdeel van OIR. Aan het hoofdkwartier van deze missie zijn 3 stafofficieren toegevoegd: 1 in Koeweit en 2 in Bagdad. Een National Support Element ondersteunt de Nederlandse bijdragen in Bagdad, Erbil en op Al Asad Airbase.
- NMI wordt geleid door een Nederlandse commandant. Naast de 5 militaire adviseurs zijn er ruim 10 Nederlandse stafofficieren op het hoofdkwartier van NMI werkzaam.
- In het Midden-Oosten werken 10 Nederlandse militairen al langer als waarnemer in de grensgebieden tussen Israël en Libanon en Israël en Syrië. Dit doen ze voor de United Nations Truce Supervision Organization (UNTSO). Een Nederlandse genderadviseur werkt voor de United Nations Interim Force in Lebanon (Unifil) op het hoofdkwartier in het Libanese Naqoura.
- In Jeruzalem en Ramallah zijn 4 Nederlanders betrokken bij de United States Security Coordinator (USSC). Het gaat om 2 burgers en 2 militairen. De missie richt zich op het professionaliseren van de Palestijnse veiligheidssector. USSC probeert bij te dragen aan de levensvatbaarheid van een stabiele Palestijnse staat. De VS coördineert de missie.
- Een ongeveer 150-koppige compagnie mariniers levert in Bosnië en Herzegovina een bijdrage aan de EU-missie EUFOR Althea. De eenheid heeft meerdere taken: van patrouilles tot ‘crowd and riot control’, en als snelle reactie-eenheid om ergens in het land steun te verlenen. Ook werken 6 Nederlandse stafofficieren en een inlichtingenteam in het land. Zij leveren een bijdrage aan het hoofdkwartier van EUFOR Althea, om de missie goed aan te sturen.
- Zr.Ms. Groningen vaart als stationsschip in het Caribisch gebied. De taken zijn onder meer ondersteuning van de Kustwacht Caribisch Gebied, humanitaire hulverlening en het uitvoeren van anti-drugsoperaties.
- Met 3 Nederlandse MQ-9 Reapers in Roemenië verzamelt de luchtmacht informatie aan de oostflank van het NAVO-gebied. Zo’n 40 militairen zijn met de MQ-9’s gestationeerd op een militaire basis in de Roemeense gemeente Luna. Zij zorgen voor het onderhoud en de bewaking van de onbemande toestellen en de benodigde verbindingen. Het besturen van de vliegtuigen en verwerking van de verzamelde informatie gebeurt vanaf Vliegbasis Leeuwarden. Daarmee houden zich nog zo’n 100 militairen mee bezig.
- Nederlandse militairen leveren ook een bijdrage aan diverse hoofdkwartieren en vooruitgeschoven posten van missies. De geüniformeerden zijn individueel uitgezonden naar het Spaanse Rota (European Union Naval Forces), Bahrein (Combined Maritime Forces), Kosovo (European Union Rule of Law Mission in Kosovo) en Qatar (Operation Inherent Resolve).
Operaties/acties binnenland:
- De EOD vernietigde afgelopen week 33 explosieven. Die zijn verdeeld over het land gevonden.
- De bewaking van het luchtruim van Nederland gebeurt 24/7 door de luchtgevechtsleiding vanaf Air Operations Control Station Nieuw Milligen. Voor de beveiliging van de hele Benelux wordt gebruikgemaakt van afwisselend Nederlandse en Belgische straaljagers. Op dit moment ligt de taak bij België.
- Vanwege het conflict tussen Hamas en Israël staat voor humanitaire hulp of eventuele evacuaties een luchtmacht-detachement paraat in Nederland. Dat geldt ook voor eenheden van de mariniers en de luchtmobiele brigade.
- Defensie draagt bij aan de opvang van Oekraïense en Afghaanse vluchtelingen en asielzoekers uit andere landen. Dat gebeurt op het Walaardt Sacré Kamp in Zeist en op Legerplaats Harskamp in Ede.
- Nederlandse mariniers in het Caribisch gebied helpen de politie op Sint Maarten. Dat gebeurt om de veiligheid te waarborgen en openbare orde te handhaven rond de verkiezingen. Die zijn op 19 augustus.