Weekoverzicht Defensieoperaties

Als Russische drones in het luchtruim vliegen van bijvoorbeeld de Baltische staten, moet de NAVO die waar nodig kunnen neerhalen. Dat zei minister Ruben Brekelmans tijdens zijn bezoek aan de enhanced Forward Presence in Litouwen. Een overzicht van Defensieoperaties in de week van 11 tot en met 17 september 2024.

Vergroot afbeelding Minister Brekelmans praat met militairen voor een voertuig.
Minister krijgt uitleg over materieel.

Brekelmans deed die uitspraak naar aanleiding van Russische drones die onlangs zijn neergestort in Estland en Letland. “Onacceptabel en gevaarlijk”, aldus de minister. Volgens hem is het in eerste instantie aan het land zelf om het luchtruim te verdedigen. Maar waar nodig moet de NAVO individuele landen daarbij helpen, vindt hij. Wat hem betreft moet het bondgenootschap daar helder over zijn.

Brekelmans was in zijn functie voor het eerst bij de troepen in Litouwen. Hij zei onder de indruk te zijn van het enthousiasme en de professionaliteit van de militairen. Met zijn bezoek onderstreepte de minister ook de noodzaak van hoofdtaak 1, oftewel de verdediging van het eigen en het NAVO-verdragsgebied.

De focus van de enhanced Forward Presence (eFP) ligt op het afschrikken van Rusland om tot agressieve acties over te gaan. Een ander hoofddoel is het geruststellen van de bevolking. Defensie levert 270 tot 300 militairen aan de vooruitgeschoven aanwezigheid (eFP) van de NAVO in Litouwen.

Stoffelijke resten in wrak Britse bommenwerper

Defensie heeft stoffelijke resten aangetroffen tijdens de in juli begonnen berging van een Britse Vickers Wellington. Het toestel van de Royal Air Force stortte 26 juni 1943 neer bij het Friese Holwert. De stoffelijke resten zijn overgebracht naar het laboratorium van de Bergings- en Identificatiedienst van de Koninklijke Landmacht in Soesterberg

Een vliegtuigbergingsteam van Defensie bergt het Britse toestel uit de Tweede Wereldoorlog. Aan boord zaten 5 bemanningsleden. De hoop is van alle 5 de stoffelijke resten te vinden, ze te identificeren en uiteindelijk een laatste rustplaats te geven.

Vergroot afbeelding Kanonnen worden afgevuurd. Militairen in ceremonieel tenue.
Gele Rijders geven saluutschoten af op Prinsjesdag.

Prinsjesdag

Zo’n 2.000 militairen zijn in Den Haag ingezet voor Prinsjesdag. De derde dinsdag van september en groot militair ceremonieel horen onlosmakelijk bij elkaar.

Caribisch gebied

Zr.Ms. Holland deed weer een drugsvangst in de Caribische Zee. De marine onderschepte daarmee 1.363 kilo verdovende middelen. Om de verdachten tot stoppen te dwingen schoten militairen de motor van hun bootje kapot. 

De Holland vaart als stationsschip in het Caribisch gebied. De taken zijn onder meer ondersteuning van de Kustwacht Caribisch Gebied, humanitaire hulverlening en het uitvoeren van antidrugsoperaties.

Vergroot afbeelding Zr.Ms. Willemstad vaart over hoge golven
Zr.Ms. Willemstad tijdens de oefening Sandy Coast

Mijnenjager naar NAVO-vlootverband

Zr.Ms. Willemstad heeft zich aangesloten bij de Standing NATO Mine Countermeasures Group 1. Dit NAVO-vlootverband SNMCMG1 ligt in de Oostzee om explosieven te ruimen. (Zie ook Mijnenjager na oefening direct door naar NAVO-vlootverband.)

Vergroot afbeelding 12 vliegende F-16's tussen de wolken.
Nederland stelt F-16's beschikbaar voor het Europese F-16-trainingscentrum in Roemenië

Trainingen Oekraïense militairen

De eerste Oekraïense militairen die tot F-16-vlieger worden opgeleid in Roemenië zijn begonnen. Ze krijgen op vliegbasis Fetesti hun theorieopleiding bij het Europese F-16-trainingscentrum. Dit is opgezet op initiatief van onder meer Nederland, dat voor het trainingsdoel ook F-16’s beschikbaar heeft gesteld. Van de totaal 18, zijn er nu 14. 

Voor operatie Interflex geven Nederlandse trainers Oekraïense rekruten in het Verenigd Koninkrijk een basisopleiding. Dat gebeurt op grote schaal. De Oekraïense militairen krijgen onder meer les in tactisch optreden, schieten, wapenkennis en het omgaan met explosieven. Na het 5 weken durende traject vertrekken zij naar het front.

Zo’n 150 militairen van de luchtmobiele brigade trainen Oekraïense eenheden in Duitsland. Dat gebeurt onder de vlag van de Europese trainingsmissie EUMAM. Wapenhandelingen, optreden in verstedelijkt gebied en commandovoering staan hierbij centraal. Defensie levert voor EUMAM 1 officier aan het hoofdkwartier in Brussel. Voor de missie werken verder 6 militairen bij het Special Training Command in het Duitse Strausberg en 1 in het Poolse Żagań. Deze officier werkt bij het Combined Arms Training Command.

Daarnaast levert Nederland enkele militairen voor het hoofdkwartier van de Amerikaans geleide Security Assistance Group Ukraine (SAG-U) en voor het International Donor Coordination Centre (IDCC) in het Duitse Wiesbaden. Hierbij wordt samengewerkt met vooruitgeschoven logistieke werklocaties in het Poolse Rzeszów, waar ook enkele Nederlandse militairen werken.

Verdediging NAVO-verdragsgebied

De krijgsmacht stelt schepen, landmachteenheden en vliegtuigen beschikbaar voor de eerste hoofdtaak van Defensie: de bondgenootschappelijke verdediging van het NAVO-verdragsgebied.

Lopende operaties buitenland:

Operaties Irak:

  • Het Nederlandse helikopterdetachement dat deelneemt aan de NAVO-missie in Irak (NMI) opereert met 3 Chinook-transporthelikopters vanaf Al Asad Airbase. De toestellen worden ingezet voor bevoorrading en verplaatsing van adviseurs, eenheden en materieel. De eenheid, met een mandaat voor maximaal 120 militairen, ondersteunt ook de tegen Islamitische Staat gericht operatie Inherent Resolve (OIR).
  • Binnen NMI is verder een eenheid van 11 Luchtmobiele Brigade samen met Spaanse en Poolse eenheden verantwoordelijk voor de force protection. De compagnie, met een mandaat voor maximaal 145 militairen, beveiligt in en rond Bagdad militaire en civiele adviseurs. NMI is bedoeld om de veiligheid en stabiliteit in Irak te versterken en terroristische dreiging te verminderen. Dat gebeurt door het trainen, adviseren en assisteren van de defensie- en veiligheidssector. In de staf werken 5 Nederlandse militairen en 5 adviseurs van Buitenlandse Zaken.
  • In het Iraakse Erbil werken voorts 5 Nederlandse militairen als adviseur voor de Koerdische strijdkrachten in de strijd tegen ISIS. Zij zijn onderdeel van OIR. Aan het hoofdkwartier van deze missie zijn 3 stafofficieren toegevoegd: 1 in Koeweit en 2 in Bagdad. Een National Support Element ondersteunt de Nederlandse bijdragen in Bagdad, Erbil en op Al Asad Airbase.
  • NMI wordt geleid door een Nederlandse commandant. Naast de 5 militaire adviseurs zijn er ruim 10 Nederlandse stafofficieren op het hoofdkwartier van NMI werkzaam.

Overige operaties:

  • Een ongeveer 150-koppige compagnie mariniers levert in Bosnië en Herzegovina een bijdrage aan de EU-missie EUFOR Althea. De eenheid heeft meerdere taken: van patrouilles tot ‘crowd and riot control’, en als snelle reactie-eenheid om ergens in het land steun te verlenen. Ook werken 6 Nederlandse stafofficieren en een inlichtingenteam in het land. Zij leveren een bijdrage aan het hoofdkwartier van EUFOR Althea, om de missie goed aan te sturen.
  • In het Midden-Oosten werken 10 Nederlandse militairen al langer als waarnemer in de grensgebieden tussen Israël en Libanon en Israël en Syrië. Dit doen ze voor de United Nations Truce Supervision Organization (UNTSO). Een Nederlandse genderadviseur werkt voor de United Nations Interim Force in Lebanon (Unifil) op het hoofdkwartier in het Libanese Naqoura.
  • In Jeruzalem en Ramallah zijn 5 Nederlanders betrokken bij de United States Security Coordinator (USSC). Het gaat om 3 militairen en 2 burgers. De missie richt zich op het professionaliseren van de Palestijnse veiligheidssector. USSC probeert bij te dragen aan de levensvatbaarheid van een stabiele Palestijnse staat. De VS coördineert de missie.
  • Marineschepen Zr.Ms. De Ruyter en Zr.Ms. Van Amstel varen voor de Standing NATO Maritime Group 1. Dit is een van de 4 permanente maritieme reactiemachten van de NAVO. Het vlootverband opereert op de Noordzee, Oostzee en Atlantische Oceaan.
  • Met 3 Nederlandse MQ-9 Reapers in Roemenië verzamelt de luchtmacht informatie aan de oostflank van het NAVO-gebied. Zo’n 40 militairen zijn met de MQ-9’s gestationeerd op een militaire basis in de Roemeense gemeente Luna. Zij zorgen voor het onderhoud en de bewaking van de onbemande toestellen en de benodigde verbindingen. Het besturen van de vliegtuigen en verwerking van de verzamelde informatie gebeurt vanaf Vliegbasis Leeuwarden. Daarmee houden zich nog zo’n 100 militairen bezig.
  • Nederlandse militairen leveren ook een bijdrage aan diverse hoofdkwartieren en vooruitgeschoven posten van missies. De geüniformeerden zijn individueel uitgezonden naar het Spaanse Rota (European Union Naval Forces), Bahrein (Combined Maritime Forces), Kosovo (European Union Rule of Law Mission in Kosovo) en Qatar (Operation Inherent Resolve).

Operaties/acties binnenland:

  • De EOD vernietigde afgelopen week 39 explosieven. Die zijn verdeeld over het land gevonden. De explosievenopruimers stonden ook paraat in het Limburgse Mesch. Daar was de aftrap van de nationale viering ’80 jaar vrijheid.
  • De bewaking van het luchtruim van Nederland gebeurt 24/7 door de luchtgevechtsleiding vanaf Air Operations Control Station Nieuw Milligen. Voor de beveiliging van de hele Benelux wordt gebruikgemaakt van afwisselend Nederlandse en Belgische straaljagers. Op dit moment ligt de taak van deze Quick Reaction Alert bij Nederland.
  • Vanwege het conflict tussen Hamas en Israël staat voor humanitaire hulp of eventuele evacuaties een luchtmachtdetachement paraat in Nederland. Dat geldt ook voor eenheden van de mariniers en de luchtmobiele brigade.
  • Defensie draagt bij aan de opvang van Oekraïense vluchtelingen. Dat gebeurt nu alleen nog op Legerplaats Harskamp in Ede.
  • Militairen van de landmacht sloegen op Terschelling de afgelopen weken 2 calamiteitenputten. Ze leveren bij een grote brand voldoende bluswater. Dat moet voorkomen dat vuur in een natuurgebied onbeheersbaar om zich heen grijpt. Het werk is afgerond.