Weekoverzicht Defensieoperaties

De Explosieven Opruimingsdienst Defensie (EOD) had enkele bijzondere klussen. Zo zijn er 2 vliegtuigbommen uit de Tweede Wereldoorlog onschadelijk gemaakt die in de buurt van Moordrecht lagen. En op de Noordzee is een Amerikaanse 1.000-ponder uit de Tweede Wereldoorlog vernietigd. Een overzicht van Defensieoperaties in de week van 13 tot en met 19 november 2024.

Vergroot afbeelding Duikvaartuig Cerberus
De Defensie Duikgroep haalde het explosief van het baggerschip met Duikvaartuig Cerberus.

Voor de klus bij het Zuid-Hollandse Moordrecht werden de A20, provinciale wegen en fietspaden afgesloten. Duizenden bewoners in de omgeving mochten hun huis niet uit. Dat leverde echter weinig overlast op omdat de ontmanteling van de explosieven ’s nachts gebeurde. De EOD had de klus binnen een uur geklaard.

Het op de Noordzee vernietigde explosief was ruim een meter lang. Het projectiel was in de pomp van een baggerschip terecht gekomen.

De EOD vernietigde in totaal 44 explosieven. Op het exemplaar dat op de Noordzee is opgeblazen na, zijn ze verdeeld over het land gevonden.

Vergroot afbeelding Vlnr: de luitenant-generaals Roelofs, Schreurs (NMI-commandant) en Swillens.
Vlnr: de luitenant-generaals Roelofs, Schreurs (NMI-commandant) en Swillens.

Irak

Commandant Landstrijdkrachten Jan Swillens en Commandant Koninklijke Marechaussee Annelore Roelofs zijn bij de Nederlandse eenheden in Irak geweest. Die maken daar deel uit van de NAVO-missie in Irak (NMI). Beide generaals lieten zich informeren over de laatste ontwikkelingen in het werk van de militairen. NMI is bedoeld om de veiligheid en stabiliteit in het land te versterken en terroristische dreiging te verminderen. Dat gebeurt door het trainen, adviseren en assisteren van de defensie- en veiligheidssector.

  • De nieuwe lichting van het Nederlandse helikopterdetachement dat deelneemt aan NMI draaide een goede eerste week. Ze trainden onder meer een medische evacuatie met militairen van de force protection. Het detachement opereert met 3 Chinook-transporthelikopters vanaf Al Asad Airbase. De toestellen worden ingezet voor bevoorrading en verplaatsing van adviseurs, eenheden en materieel. De eenheid, met een mandaat voor maximaal 120 militairen, ondersteunt ook de tegen Islamitische Staat gerichte operatie Inherent Resolve (OIR).
  • De missie wordt geleid door een Nederlandse commandant. Naast de 5 militaire adviseurs werken er 10 Nederlandse stafofficieren op het hoofdkwartier.
  • Binnen NMI is verder een eenheid van 11 Luchtmobiele Brigade samen met Spaanse en Poolse eenheden verantwoordelijk voor de force protection. De compagnie, met een mandaat voor maximaal 145 militairen, beveiligt in en rond Bagdad militaire en civiele adviseurs. 
  • Verder werken in Erbil 5 Nederlandse militairen als adviseur voor de Koerdische strijdkrachten in de strijd tegen ISIS. Zij zijn onderdeel van OIR. Aan het hoofdkwartier van deze missie zijn 3 stafofficieren toegevoegd: 1 in Koeweit en 2 in Bagdad.
  • Een National Support Element ondersteunt de Nederlandse bijdragen in Bagdad, Erbil en op Al Asad Airbase.
Vergroot afbeelding Groep militairen kijkt naar scherm met mensen in een zaal.
Militairen in Litouwen hebben contact met het thuisfront.

Litouwen

Tussen alle oefeningen door was er voor de Nederlandse militairen in Litouwen ruimte voor ontspanning. Zo hadden ze via een live-videoverbinding contact met hun dierbaren in Nederland. Die waren voor dat doel bijeengekomen in een dierenpark in Emmen.

Defensie levert 270 tot 300 militairen aan de vooruitgeschoven aanwezigheid (eFP) van de NAVO in Litouwen. De focus van de enhanced Forward Presence (eFP) ligt op het afschrikken van Rusland zodat het land niet overgaat tot agressieve acties. Een ander hoofddoel is het geruststellen van de bevolking.

Trainingen Oekraïense militairen

Voor operatie Interflex geven Nederlandse trainers Oekraïense rekruten in het Verenigd Koninkrijk (VK) een basisopleiding. Dat gebeurt op grote schaal. De Oekraïense militairen krijgen onder meer les in tactisch optreden, schieten, wapenkennis en het omgaan met explosieven. Na het 5 weken durende traject vertrekken zij naar het front.

Militairen van de luchtmobiele brigade trainen Oekraïense eenheden in Duitsland. Dat gebeurt onder de vlag van EUMAM. Wapenhandelingen, optreden in verstedelijkt gebied en commandovoering staan hierbij centraal.

16 Nederlandse F-16-gevechtsvliegtuigen doen dienst in het Europese F-16-trainingscentrum in Roemenië. De toestellen zijn bedoeld om onder anderen Oekraïense vliegers op te leiden. In de staf van het opleidingscentrum werken enkele Nederlandse militairen.

Nederland levert militairen voor diverse hoofdkwartieren. Daaronder het NATO Security Assistance and Training for Ukraine (NSATU) in het Duitse Wiesbaden en het European Union Military Assistance Mission in Support of Ukraine (EUMAM) in Brussel. Nederlandse militairen werken ook bij het EUMAM Special Training Command in het Duitse Strausberg en het EUMAM Combined Arms Training Command in het Poolse Żagań. Verder nemen stafofficieren deel aan internationale zogeheten capability coalitions. Die dragen bij aan de doorontwikkeling van de Oekraïense strijdkrachten op de lange termijn.

Veel van het militair materieel dat Nederland en NAVO-bondgenoten naar Oekraïne sturen wordt geleverd via een knooppunt in Polen. Bij deze internationale hub werken ook Nederlandse militairen. Zij zorgen dat onder meer gedoneerde wapens, munitie en andere spullen op de plekken komen waar ze het hardst nodig zijn.

Verder traint defensiepersoneel Oekraïense militairen om de grote variatie aan gedoneerd materieel goed te gebruiken. Zo trainen onder andere Nederlandse militairen in Zeebrugge toekomstige Oekraïense scheepsbemanningen. Ze leren te opereren met de nog over te dragen mijnenjagers, die Nederland heeft toegezegd.

Verdediging NAVO-verdragsgebied

De krijgsmacht stelt schepen, landmachteenheden en vliegtuigen beschikbaar voor de eerste hoofdtaak van Defensie: de bondgenootschappelijke verdediging van het NAVO-verdragsgebied.

Lopende operaties buitenland:

  • In het Midden-Oosten werken 11 Nederlandse militairen al langer als waarnemer in de grensgebieden tussen Israël en Libanon en Israël en Syrië. Dit doen ze voor de United Nations Truce Supervision Organization (UNTSO). Een Nederlandse genderadviseur werkt voor de United Nations Interim Force in Lebanon (Unifil) op het hoofdkwartier in het Libanese Naqoura.
  • In Jerzalem en Ramallah zijn 6 Nederlanders betrokken bij de United States Security Coordinator (USSC). Het gaat om 4 militairen en 2 burgers. De missie richt zich op het professionaliseren van de Palestijnse veiligheidssector. USSC probeert bij te dragen aan de levensvatbaarheid van een stabiele Palestijnse staat. De VS coördineert de missie.
  • Zr.Ms. Van Amstel vaart voor Standing NATO Maritime Group 1 (SNMG1) Dit vlootverband opereert op de Noordzee, Oostzee en Atlantische Oceaan. SNMG1 is een van de 4 permanente maritieme reactiemachten van de NAVO.
  • Zr.Ms. Holland vaart als stationsschip in het Caribisch gebied. Dat gebeurt onder meer om de Kustwacht Caribisch Gebied te ondersteunen, voor humanitaire hulverlening en voor antidrugsoperaties.
  • Zr.Ms. Willemstad vaart voor de Standing NATO Mine Countermeasures Group 1. Dit NAVO-vlootverband richt zich op het ruimen van explosieven. Verder oefent het vlootverband in de Noordzee, Oostzee en Atlantische Oceaan. SNMCMG1 is een van de 4 permanente maritieme reactiemachten van de NAVO.
  • Met 3 Nederlandse MQ-9 Reapers in Roemenië verzamelt de luchtmacht informatie aan de oostflank van het NAVO-gebied. Zo’n 40 militairen zijn met de MQ-9’s gestationeerd op een militaire basis in de Roemeense gemeente Luna. Zij zorgen voor het onderhoud en de bewaking van de onbemande toestellen en de benodigde verbindingen. Het besturen van de vliegtuigen en verwerking van de verzamelde informatie gebeurt vanaf Vliegbasis Leeuwarden. Daarmee houden zich nog zo’n 100 militairen bezig.
  • Een aantal stafofficieren en een klein team van het National Support Element leveren in Bosnië en Herzegovina een bijdrage aan het hoofdkwartier van EUfor Althea.
  • Nederlandse militairen leveren ook een bijdrage aan diverse hoofdkwartieren en vooruitgeschoven posten van missies. De geüniformeerden zijn individueel uitgezonden naar het Spaanse Rota (European Union Naval Forces), Bahrein (Combined Maritime Forces), Kosovo (European Union Rule of Law Mission in Kosovo) en Qatar (Operation Inherent Resolve).

Operaties/acties binnenland:

  • Defensie helpt een Amerikaanse landmachteenheid bij het vervoer van militair materieel door Nederland. Het gaat om honderden pantser- en wielvoertuigen en containers.
  • De bewaking van het luchtruim van Nederland gebeurt 24/7 door de luchtgevechtsleiding vanaf Air Operations Control Station Nieuw Milligen. Voor de beveiliging van de hele Benelux wordt gebruikgemaakt van afwisselend Nederlandse en Belgische straaljagers. Op dit moment ligt de taak van deze quick reaction alert bij Nederland.
  • Defensie draagt bij aan de opvang van Oekraïense vluchtelingen. Dat gebeurt nu alleen nog op Legerplaats Harskamp in Ede.