Weekoverzicht Defensieoperaties
De afgelopen week stond in het teken van wisselingen van de wacht. Het commando van de vooruitgeschoven NAVO-troepenmacht in Litouwen is weer in Duitse handen. Daarnaast werd de Nederlandse Force Protection in Bagdad afgelost. Een overzicht van Defensieoperaties in de week van 5 tot en met 11 februari 2025.
Luitenant-kolonel Bas Schillemans droeg eind vorige week in Litouwen het stokje over. Hij stuurde 6 maanden lang meer dan 1.300 militairen uit 6 verschillende landen aan. Luitenant-kolonel Malte Bolanz van de Duitse Bundeswehr gaat het commando voeren over de 17e rotatie.
De verkenners van het regiment Huzaren van Boreel zijn nu in Litouwen actief. Zij hebben zich de afgelopen week geïnstalleerd en waren aan het inschieten.
De enhanced Forward Presence Litouwen (eFPLTU) heet vanaf nu Multinational Battlegroup Lithuania (MNBGLTU).
Trainingen Oekraïense militairen
Voor operatie Interflex geven Nederlandse trainers Oekraïense rekruten een basisopleiding in het Verenigd Koninkrijk. Dat gebeurt op grote schaal. De Oekraïense militairen krijgen onder meer les in tactisch optreden, schieten, wapenkennis en het omgaan met explosieven. Na de 5 weken durende opleiding vertrekken zij naar het front.
18 Nederlandse F-16-gevechtsvliegtuigen doen dienst in het Europese F-16-trainingscentrum in Roemenië. De toestellen zijn bedoeld om onder anderen Oekraïense vliegers op te leiden. In de staf van het opleidingscentrum werken enkele Nederlandse militairen. Nederland is nog eigenaar van de toestellen, maar voornemens er afstand van te doen. De bedoeling is de F-16’s formeel aan Roemenië over te dragen.
Defensie levert een bijdrage aan de opleiding van 26 Oekraïners tot zogenoemde ‘crewchiefs’ voor de F-16. Deze technici zijn voor vertrek en na terugkeer op de basis verantwoordelijk voor de jachtvliegtuigen.
Militairen van 11 Luchtmobiele Brigade trainen Oekraïense eenheden in Duitsland. Dat gebeurt onder de vlag van EU Military Assistance Mission in support of Ukraine (EUMAM). Wapenhandelingen, optreden in verstedelijkt gebied en commandovoering staan hierbij centraal.
Nederland levert militairen voor diverse hoofdkwartieren. Daaronder het NATO Security Assistance and Training for Ukraine (NSATU) in het Duitse Wiesbaden en EUMAM in Brussel. Nederlandse militairen werken ook bij het EUMAM Special Training Command in het Duitse Strausberg en het EUMAM Combined Arms Training Command in het Poolse Żagań.
Verder nemen stafofficieren deel aan internationale zogeheten capability coalitions. Die dragen bij aan de doorontwikkeling van de Oekraïense strijdkrachten op de lange termijn.
Veel van het militair materieel dat Nederland en NAVO-bondgenoten naar Oekraïne sturen, wordt geleverd via een knooppunt in Polen. Bij deze internationale hub werken ook Nederlandse militairen. Zij zorgen dat onder meer gedoneerde wapens, munitie en andere spullen op de plekken komen waar ze het hardst nodig zijn.
Verder traint defensiepersoneel Oekraïense militairen om de grote variatie aan gedoneerd materieel goed te gebruiken. Dat doen ze bijvoorbeeld in Zeebrugge. Daar leert het defensiepersoneel toekomstige Oekraïense scheepsbemanningen te opereren met de nog over te dragen mijnenjagers die Nederland heeft toegezegd.
Verdediging NAVO-verdragsgebied
De krijgsmacht stelt marineschepen, landmachteenheden en vliegtuigen beschikbaar voor de eerste hoofdtaak van Defensie. Dat is de bondgenootschappelijke verdediging van het NAVO-verdragsgebied.
Lopende operaties buitenland:
Operaties Irak:
Het Nederlandse helikopterdetachement, genaamd ‘Task Force Lion’, is deze week afgelost door een nieuw detachement. De afgelopen maanden heeft het detachement meer dan 400 vlieguren gemaakt. Ook heeft het meer dan 1.400 personen en 150.000 kilo aan vracht vervoerd. Het nieuwe detachement zal de komende maanden de vliegoperaties in Irak voortzetten. In Bagdad droegen de Jagers van B/Stiercompagnie het stokje over aan de Grenadiers van de A/Koningscompagnie van het 11e Infanteriebataljon. Zij zullen de komende maanden de beveiliging en verplaatsing van civiele en militaire adviseurs in Irak voortzetten.
NAVO-secretaris-generaal Mark Rutte bracht afgelopen week een tweedaags werkbezoek aan het land. Dat deed hij samen met de Supreme Allied Commander Europe generaal Christopher Cavoli. Rutte ontmoette president Abdul Latif Rashid, premier Mohammed Shia' Al-Sudani en andere hoge functionarissen. Hij sprak met hen onder meer over de rol van NAVO Missie Irak (NMI). Ook het partnerschap tussen de NAVO en Irak en de veiligheidssituatie in de regio kwamen aan bod. Daarnaast bezocht Rutte de Nederlandse commandant die de NAVO-missie leidt, luitenant-generaal Cas Schreurs. Hij voerde ook informele gesprekken met het personeel.
- Een Nederlandse helikopterdetachement neemt deel aan de NMI. Dat opereert met 3 Chinook-transporthelikopters vanaf Al Asad Airbase. De toestellen worden ingezet voor bevoorrading en verplaatsing van adviseurs, eenheden en materieel. De eenheid met een mandaat van maximaal 120 militairen ondersteunt ook de tegen Islamitische Staat gerichte operatie Inherent Resolve (OIR).
- NMI is bedoeld om de veiligheid en stabiliteit in Irak te versterken en terroristische dreiging te verminderen. Dat gebeurt door het trainen, adviseren en assisteren van de defensie- en veiligheidssector. De missie wordt geleid door een Nederlandse commandant. Naast de 10 militaire adviseurs werken er 5 Nederlandse stafofficieren op het hoofdkwartier.
- Binnen NMI is verder een eenheid van 11 Luchtmobiele Brigade samen met Spaanse en Poolse eenheden verantwoordelijk voor de force protection. De compagnie, met een mandaat voor maximaal 145 militairen, beveiligt in en rond Bagdad militaire en civiele adviseurs.
- In Erbil werken 5 Nederlandse militairen als adviseur voor de Koerdische strijdkrachten in de strijd tegen ISIS. Zij zijn onderdeel van OIR. Aan het hoofdkwartier van deze missie zijn 3 stafofficieren toegevoegd: 1 in Koeweit en 2 in Bagdad.
- Er ging een nieuwe lichting van het National Support Element aan de slag. Deze eenheid ondersteunt de Nederlandse bijdragen in Bagdad, Erbil en op Al Asad Airbase.
Overige operaties:
- Nederlandse F-35’s bewaken de oostgrens van het NAVO-verdragsgebied vanaf vliegbasis Ämari in Estland. Het luchtmachtdetachement met 4 toestellen telt tussen de 90 tot 150 militairen. De Nederlandse toestellen kwamen inmiddels 8 keer in actie om Russische vliegtuigen te onderscheppen. Deze zogenoemde Quick Reaction Alert speelde zich 4 keer af in december en 4 keer in januari.
- Zr.Ms. Luymes en Zr.Ms. Schiedam varen voor de Standing NATO Mine Countermeasures Group 1. Hoofdtaak van dit NAVO-vlootverband is het ruimen van explosieven. Dat gebeurt in de Noordzee, Oostzee en Atlantische Oceaan. De schepen nemen bovendien deel aan de NAVO-missie Baltic Sentry. Deze operatie moet zorgen voor onder meer de beveiliging van kritieke onderzeese infrastructuur in de Oostzee.
- Ook Zr.Ms. Tromp neemt binnen een NAVO-vlootverband deel aan Baltic Sentry. Aan boord van de Tromp leidt de Nederlandse commandeur Arjen Warnaar de Standing NATO Maritime Group 1. Dat opereert in de Noordzee, Oostzee en Atlantische Oceaan om de veiligheid te bewaken en te handhaven.
- In het Midden-Oosten werken 11 Nederlandse militairen al langer als waarnemer in de grensgebieden tussen Israël en Libanon en Israël en Syrië. Dit doen ze voor de United Nations Truce Supervision Organization (UNTSO). Een Nederlandse genderadviseur werkt voor de United Nations Interim Force in Lebanon (Unifil) op het hoofdkwartier in het Libanese Naqoura.
- In Jeruzalem en Ramallah zijn 7 Nederlanders betrokken bij de OSC (Office of Security Coordination for Israel and the Palestinian Authority). Het gaat om 4 militairen en 3 burgers. De missie richt zich op het professionaliseren van de Palestijnse veiligheidssector. OSC probeert bij te dragen aan de levensvatbaarheid van een stabiele Palestijnse staat. De Verenigde Staten coördineren de missie.
- In de Republiek Korea nemen 3 Nederlandse militairen deel aan de United Nations Command (UNC). Ze treden op als adviseur voor gender, strategische communicatie en het organiseren van verplaatsingen. De UNC heeft al sinds 1953 het handhaven van de wapenstilstand tussen Noord- en Zuid-Korea als een van de belangrijkste taken.
- Met 3 Nederlandse MQ-9 Reapers in Roemenië verzamelt de luchtmacht informatie aan de oostflank van het NAVO-gebied. Zo’n 40 militairen zijn met de MQ-9’s gestationeerd op een militaire basis in de Roemeense gemeente Luna. Zij zorgen voor het onderhoud en de bewaking van de onbemande toestellen en de benodigde verbindingen. Het besturen van de vliegtuigen en verwerking van de verzamelde informatie gebeurt vanaf Vliegbasis Leeuwarden. Daarmee houden zich nog zo’n 100 militairen bezig.
- Een aantal stafofficieren en een klein team van het National Support Element leveren in Bosnië en Herzegovina een bijdrage aan het hoofdkwartier van EUFor Althea.
- Nederlandse militairen leveren ook een bijdrage aan diverse hoofdkwartieren en vooruitgeschoven posten van missies. De geüniformeerden zijn individueel uitgezonden naar het Spaanse Rota (European Union Naval Forces), Bahrein (Combined Maritime Forces), Kosovo (European Union Rule of Law Mission in Kosovo) en Qatar (Operation Inherent Resolve).
- Zr.Ms. Groningen vaart als stationsschip in het Caribisch gebied. Het schip ondersteunt de Kustwacht Caribisch Gebied en de Amerikaanse Kustwacht. Verder voert het marineschip anti-drugsoperaties uit en zorgt, indien nodig, voor humanitaire hulpverlening.
Operaties/acties binnenland:
- De Explosieven Opruimingsdienst Defensie vernietigde 53 explosieven.
- De bewaking van het luchtruim van Nederland gebeurt 24/7 door de luchtgevechtsleiding vanaf Air Operations Control Station Nieuw Milligen. Voor de beveiliging van de hele Benelux wordt gebruikgemaakt van afwisselend Nederlandse en Belgische straaljagers. Op dit moment ligt de taak bij de zuiderburen.