Het Korps Commandotroepen na 1989: ‘speciale operaties’
Eind jaren ‘80 kwam aan het tijdperk van de Koude Oorlog een einde. Binnen een paar jaar verdween de opdeling van Europa in 2 zwaarbewapende machtsblokken. De omwenteling zette een ingrijpende verandering van de Nederlandse krijgsmacht in gang. Een nieuw tijdperk brak aan. Met onvoorziene en onvoorzienbare veiligheidsvraagstukken en zonder vaste vijand. Er kwamen bezuinigingen en een nieuwe nadruk op wereldwijde crisisbeheersing.
Special Forces
In dit veranderingsproces bleek de jas van ‘superverkenner’ de Nederlandse commando te krap bemeten. Het Korps Commandotroepen ging terug naar de basis. Het hervormde zich tot een allround en offensief ingestelde Special Forces-eenheid.
Het Korps Commandotroepen maakte in een periode van ongeveer 15 jaar een brede omslag op zowel organisatorisch als personeel vlak. Het korps groeide van 1 naar 4 parate compagnieën. Die telden alleen beroepspersoneel. Zij zijn op het gebied van speciale operaties van alle markten thuis.
Meer compagnieën
Dit transformatieproces begon in 1993 met de (her)oprichting van 108 Commandotroepencompagnie. Tegelijkertijd ging 104 Waarnemings- en Verkenningscompagnie in de mottenballen. In 1997 kwam het besluit om naast de 108 ook een 104 en 105 Commandotroepencompagnie op te richten.
Dit had te maken met de hoge belasting van de uitzendingen. Nederland nam vaak deel aan internationale crisisbeheersingsoperaties. De commandotroepen waren daarbij bijna altijd van de partij. Na de aanslagen op ‘9/11’ nam de uitzenddruk alleen maar toe, vooral door operaties in Irak en Afghanistan. Daardoor was in 2008 nog een vierde compagnie nodig, 103 Commandotroepencompagnie.
Nieuwe stijl
Het bleef niet bij een nieuwe organisatie. De commando groeide mee met de nieuwe taken. Het opleidingstraject spitste zich toe op de ‘actievere’ inzet.
Ook de dienstplichtige commando verdween uit beeld. Omslagpunt was de opschorting van de dienstplicht in 1995. Sindsdien is de commando-nieuwe-stijl, ook wel ‘commando speciale operaties’ geheten, beroepsmilitair.