Over de MIVD

Directeur en afdelingen

De directeur van de MIVD is viceadmiraal Peter Reesink. Verder bestaat de MIVD uit de volgende afdelingen:

Centrale Staf (CS)

Zorgt voor ondersteuning van de directie en draagt bij aan alle werkprocessen van de MIVD. Zo vallen de afdelingen Bestuursondersteuning, Juridische Zaken en Communicatie onder de CS.

Afdeling Inlichtingen (AI)

Coördineert welke behoefte er is aan inlichtingen. AI laat de inlichtingen verzamelen. Daarna analyseert AI de inlichtingen en zorgt voor verspreiding naar de juiste personen.

Afdeling Operaties (AOPS)

Haalt geheime informatie op uit menselijke bronnen (human intelligence - Humint). AOPS zet hier verschillende middelen voor in, in de wet omschreven als bevoegdheden. Dit zijn zowel technische middelen als persoonlijk contact.

Afdeling Veiligheid en Ondersteuning (AVO)

Zorgt voor de dagelijkse veiligheid en ondersteuning van de MIVD. Denk aan de medewerkers, werkplekken, inlichtingenprocessen en militaire missies, zowel in binnen- als buitenland.

Joint Sigint Cyber Unit (JSCU)

Houdt zich vooral bezig met verzamelen van data en informatie. Bij offensief verzamelen (digitale spionage) proberen hackers data en informatie te verzamelen van landen, staten, instellingen en bedrijven die mogelijk een bedreiging vormen voor Nederland. Bij defensief verzamelen onderzoeken ze juist waargenomen dreigingen tegen Nederland.

Data & Informatievoorziening (Data & IV)

Levert ondersteuning voor applicaties, data, informatievoorziening, infrastructuur en technologie.

Geschiedenis

De geschiedenis van de MIVD gaat terug tot 1914, de tijd vlak voor de Eerste Wereldoorlog (1914-1918). Er werd bij de Generale Staf van het toenmalige ministerie van Oorlog een afdeling Generale Staf Sectie III (GSIII) opgericht. Deze inlichtingendienst bestudeerde de slagorde, capaciteiten en intenties van zogenoemde vreemde legers. 

Na de Tweede Wereldoorlog hadden de 3 grote krijgsmachtdelen elk hun eigen inlichtingendienst: 

• Landmacht Inlichtingendienst (LAMID);
• Marine Inlichtingendienst (MARID);
• Luchtmacht Inlichtingendienst (LUID). 

De diensten opereerden vooral voor de eigen bevelhebbers en werkten bijna niet samen. 

Van MID naar MIVD

Midden jaren ’80 begon het samenvoegen van de 3 afzonderlijke diensten. Deze reorganisatie leidde in 1987 tot de centrale Militaire Inlichtingendienst (MID). Toch hielden de diensten van de krijgsmachtdelen hun zelfbestuur. Dit betekende dat er lange tijd nog steeds 4 diensten waren in plaats van 1 centrale dienst.

Tot 1994 had Nederland ook een Inlichtingendienst Buitenland (IDB). Toen deze werd opgeheven, namen de MID en de Binnenlandse Veiligheidsdienst (BVD) taken van de IDB over. Voor het verzamelen van inlichtingen in het buitenland was wel een wetswijziging nodig. Dat gebeurde met de nieuwe Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten 2002 (Wiv 2002). Vanaf dat moment was er een Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD). En was de Binnenlandse Veiligheidsdienst omgevormd tot Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD). Deze dienst richt zich vooral op dreigingen en risico’s voor de Nederlandse samenleving.

Wiv 2002 en Wiv 2017

In de Wiv 2002 werden bijzondere bevoegdheden van beide diensten vastgelegd. De wet zorgde verder voor de oprichting van de onafhankelijke Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CTIVD). De CTIVD ziet onafhankelijk toe of de MIVD en AIVD zich aan de wet houden.

In 2017 werd de Wiv gemoderniseerd. Belangrijkste reden: technologische ontwikkelingen. Aanpassing van de wet was nodig zodat de MIVD en AIVD hun taken zo goed mogelijk konden blijven doen. Het ging dan vooral om het verzamelen van gegevens van telefoon-, e-mail-  en internetverkeer. De controle op de diensten werd vergroot door het instellen van de Toetsingscommissie Inzet Bevoegdheden (TIB).  

De Wiv 2017 gaf de MIVD en AIVD de laatste jaren onvoldoende mogelijkheden om snel en effectief op te treden tegen cyberaanvallen. Met de Tijdelijke wet cyberoperaties kunnen de diensten nu hun bestaande bevoegdheden sneller en effectiever inzetten. In oktober 2023 ging de Tweede Kamer akkoord met het voorstel voor de tijdelijke wet. Op 12 maart 2024 stemde de Eerste Kamer in met het wetsvoorstel. De Tijdelijke wet cyberoperaties trad op 1 juli 2024 in werking.