Explosieven ruimen

De Explosieven Opruimingsdienst Defensie (EOD) staat 24 uur per dag klaar om in Nederland explosieven te ruimen. Van explosieven uit de Tweede Wereldoorlog tot het onderzoeken van een verdacht pakketje op bijvoorbeeld een treinstation. Jaarlijks gaat het om zo’n 2.500 meldingen van conventionele (traditionele) explosieven en diverse meldingen van verdachte pakketjes en geïmproviseerde explosieven.

De politie heeft speciaal opgeleide mensen die het eerste onderzoek naar een aangetroffen pakketje kunnen uitvoeren. Als assistentie van de EOD nodig is, kan de politie 24 uur per dag de EOD bellen. Ook in uitzendgebieden ruimt de EOD conventionele en geïmproviseerde explosieven. Dit om militairen en burgerbevolking zo goed mogelijk te beschermen.

Vergroot afbeelding Gecontroleerde ontploffing door de EOD van 2 Amerikaanse vliegtuigbommen uit de Tweede Wereldoorlog op het strand bij Bloemendaal (2015).
Gecontroleerde ontploffing door de EOD van 2 Amerikaanse vliegtuigbommen uit de Tweede Wereldoorlog op het strand bij Bloemendaal (2015).

'Springen' van explosieven

Door grote bouwprojecten komen veel explosieven naar boven. Bijvoorbeeld bij wegen en spoorlijnen en de bouw van Vinex-wijken waar tijdens de Tweede Wereldoorlog is gevochten. Dit zorgt voor veel extra werk voor de EOD. Daarom mogen speciale civiele bedrijven naar conventionele explosieven zoeken. De EOD is wel de enige organisatie die de aangetroffen explosieven laat ‘springen’. Het ‘springen’ is het vernietigen van de explosieven.

Ruimen onder water

De EOD ruimt ook explosieven die onder water liggen. In de Noordzee liggen naar schatting nog tienduizenden mijnen en bommen. Deze explosieven vormen nog altijd een gevaar voor vissers. Regelmatig melden vissers dat zij een explosief in hun netten hebben gevonden. De Kustwacht schakelt dan Defensie in om het explosief te ruimen. Duikers die door de EOD zijn opgeleid voeren het ruimen uit.

De Defensie Duikgroep (DDG) van de marine vernietigt met mijnenjagers op zee niet-ontplofte mijnen en bommen uit de Tweede Wereldoorlog. Dat doen zij samen met de Belgische zeemacht onder de noemer Beneficial Cooperation.

Het ontmantelen van explosieven onder water is een specialisme binnen de EOD. Net als het ruimen van munitie met chemische lading.

Vergroot afbeelding Speurhond en begeleider in een garagebox.
Speurhond zoekt naar explosieven tijdens een oefening van de marechaussee (2018).

Explosievenspeurhonden

Defensie gebruikt explosievenspeurhonden om snel (geïmproviseerde) explosieven te vinden. Hierdoor kan Defensie aanslagen voorkomen en bommeldingen onderzoeken. Het werkveld van de honden is zeer divers;  binnen en buiten, in bewoonde of onbewoonde gebouwen, voertuigen, kleine en grote gebieden (paden, akkers, velden), vracht, post en bij mensen. De honden worden zowel in Nederland als in missiegebieden ingezet.

Video: Explosieven Opruimingsdienst

Deze eenheid heeft iedereen wel eens voorbij zien komen in het nieuws: de Explosieven Opruimingsdienst Defensie, ook wel de EOD genoemd. De EOD wordt per jaar gemiddeld 2.500 keer ingezet. In de meeste gevallen is dit voor overgebleven explosieven van de Tweede Wereldoorlog die zich nog onder ons bevinden. De EOD komt ook in actie bij verdachte pakketjes in een trein, op een vliegveld of in een winkelstraat. De Kustwacht schakelt de EOD in als een vissersschip een vliegtuigbom of zeemijn in z'n netten heeft.

Maar ook in het buitenland is de EOD aanwezig. Bij missies zijn ze aanwezig om explosieven te ruimen, zodat onze andere troepen zich veilig voelen om zich te verplaatsen. Vaak gaat dit om geïmproviseerde explosieven, die geregeld gericht zijn op onze militairen in het buitenland.

De EOD is een specialistische eenheid. Voor het vervullen van hun hoofdtaak hebben ze bommenpakken, robots met camera's, grijparmen, duik- en sonarpakken en wapensystemen tot hun beschikking.

De EOD is inzetbaar op het water en op het land. Op deze manier dragen ze heel direct, maar ook indirect, een steentje bij aan de veiligheid van Nederland.