Prinsjesdag

Hoe moeilijk kan het zijn om meer geld te besteden, zullen sommige mensen zeggen. Maar je geld goed uitgeven, vraagt om scherpe keuzes, goede plannen en een grote inspanning van ons allemaal. Op Prinsjesdag en met de Defensienota laten we zien waar we komend jaar het geld aan uitgeven.

Het is een enorme uitdaging om een uitgeklede organisatie te herstellen en te versterken. En dat terwijl een oorlog in Europa onze volledige aandacht vraagt. Een oorlog die ons direct aangaat. Ik snap heel goed dat het ogenschijnlijk tegenstrijdig is: aan de ene kant willen we opbouwen en aan de andere kant geven we schaars materieel als Pantserhouwitsers en munitie weg. Maar we trainen ook zelf Oekraïners in Groot-Brittannië, geven ontmijningsopleidingen met Duitsland en versterken de Europese Oost- en Zuidflank ter land, ter zee en in de lucht. Ik twijfel geen seconde aan het belang  van al deze bijdragen. Ook al gaat dit ten koste van onze gereedheid.

Oekraïne vangt klappen voor ons op. Natuurlijk vechten ze voor hun eigen vrijheid, maar hun enorme offers brengen ze ook voor ons. De internationale rechtsorde wordt nu ook aangevallen. Dat moeten we ons blijven beseffen. Dankzij hun ongekende moed, strijdlust en inzet krijgen wij ook de kans om onze zaken op orde te brengen. De tijd is voorbij dat we zelf konden beslissen aan welke missie wij als Nederland wilden en konden bijdragen. Die keuze wordt nu steeds vaker voor ons gemaakt. Dreigingen worden veelvuldiger, complexer en zijn steeds meer met elkaar verbonden.

Er is geen seconde te verliezen bij het aanpassen aan die nieuwe realiteit. Er wordt geschiedenis geschreven onder onze ogen en we kunnen er naar kijken of meeschrijven. Dat doen we aan de hand van de Defensienota en het vraagt om plannen én actie waarbij we ieders vakmanschap keihard nodig hebben. Gelukkig laten we zien dat we snel kunnen zijn. Er worden besluiten genomen met een snelheid die tot voor kort ondenkbaar was. Neem de versnelde aanschaf van extra F-35’s en MQ-9 Reapers.

Maar daarmee zijn we er niet. We moeten zorgen dat we vaker, langer en sneller kunnen optreden. Als dat nodig is, maar ook om landen als Rusland, China en Iran geloofwaardig af te schrikken. Daarom versterken we onze gevechtskracht. Dat doen we bijvoorbeeld met langeafstand vuursteun, maar ook de (munitie)leveringen zullen voelbaar bijdragen aan de operationele gereedheid van de landmacht.

En daarom is informatiegestuurd optreden een van onze prioriteiten. Zodat we sneller kunnen reageren op dreigingen of inspelen op kansen. Keuzes maken, is ook dingen niet doen. Voor het volledig zelfstandig inrichten van een zware infanteriebrigade zouden bijvoorbeeld zoveel middelen nodig zijn dat andere zojuist genoemde maatregelen niet meer zijn te nemen.

De belangrijkste keuze is echter het versterken van onze basis. Dat zijn jullie, onze mensen. Dat doen we bijvoorbeeld met nieuwe arbeidsvoorwaarden. Want alleen op een sterk fundament kunnen we de krijgsmacht van de toekomst vorm geven. Ik besef dat we veel vragen. En dat terwijl bezuinigingen in het verleden en beperkte middelen een zekere impact hebben op het vertrouwen. Ik besef ook dat er al weer nieuwe uitdagingen opdoemen. Ook wij voelen Ruslands agressie in de vorm van explosief stijgende (energie)rekeningen. Maar wat er ook op ons af komt, samen kunnen we het aan. Als de nood aan de man is, staan jullie er.

Generaal Onno Eichelsheim
Commandant der Strijdkrachten